Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Volledige Tekst van Zitting

ZITTING C Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 22 april tot 20 mei 1637

Aantekeningen van Sybrand Schot, pensionaris van Purmerend.

In het handschrift niet ingevulde namen of bedragen zijn met … aangegeven. Letters of woorden tussen [ ] zijn door de bewerker toegevoegd.

Notule gehouden bij de gedeputeerden van Purmereynde op de vergaderinge van de Ed. Groot Mo. Heeren Staten van Hollant ende Westvrieslant (bij continuatie van de voorgaende) van den 22en april 1637 tot den 19en mey daeraenvolgende in ’s-Gravenhage.

1. Den 21en april 1637 ben ick Sijbrant Schot met ordre van de heeren burgemeesteren 's morgens van huys gereyst ende dien avont ontrent halff tien in Den Hage aengecomen mette heer secretaris Teengs van Edam, vindende in 't logement de heeren burgemeesteren Ruyter mette rekenmeester Jan Pietersz. Alberts omme te bevorderen de electie van de nieuwe magistraet, gelijck dien dach noch geschiet is, daermede sij naenoen sijn vertrocken.

Woensdag 22 april 1637 nanoen

2. Is de eerste bijeencoompste geweest, sijn noch veel leeden absent. Is gelesen een brieff van de heeren Gecommitteerde Raden van de Staten van Zeelant in antwoorde op seeckere brieff van dese vergaderinge van den 9en dito, dat de heeren Staten aldaer gescheyden waren tegen Paessschen omme den 23en dito weder bijeen te comen alleen op 't last- ende veylgelt ende omme daerop een goede resolutie te nemen, daerop sijluyden haer gedeputeerden herwaertsaen sullen senden.

3. De brieff van de heer ambassadeur Beveren den 3en april uyt Londen dat handel met Vranckrijck noch wort geëxcuseert niet voortgegaen te sijn op de sieckte ende andere ongelegentheyt van de commissarisen in Vranckrijck, alsmede op de occupatiën van de coning ende cardinael-duck mette oirloochse saecken; dat de equippagie van de 12 conincklijcke scheepen omme metten eersten uyt Engelant in see te gaen seer wort gevordert, gelijck mede van de 14 schepen voor de keurvorst, die wel een keer herwaerts soude mogen doen in persoon soo haest het tractaet met Vranckrijck geslooten sal sijn.

4. Een brieff van de 26en martii van Aitsemae, sonder plaets, dat hij den 19en dito sich op reyse begeven hebbende omme herwaerts te comen rapport te doen van de saecke, daermede hij beschuldicht wert, doch sijnde gecomen in 't lant van Oldenburch (hoewel buyten de ordinaris wech ende pas) seer miraculeus gewaerschout is dat sijn logement bestelt was op de Voorpoort in Den Hage, dat hij in 20 off 30 poincten de doot verdient hadt ende dat sijne moderaetste straffe soude sijn in vier quartieren geleyt te werden. Versoeckt vrij en vranck een keer te mogen doen, ende dat Haer Ho. Mo. van sijn bedieninge disponeeren, daerop spoedelijcken antwoort verwachtende.

5. Een brieff van de heeren Staten-Generael van den XIen april clagende over 't groot verloop der capiteynen ende maetroosen op de binnenstroomen door de wanbetalinge, dat van quaet tot arger sal gaen tensij daertegen ordre werde gestelt, versoeckende daerom de quote deser provincie in 100.000 £ aen de ontfanger-generael te willen furneeren in minderinge van de subsidie.

6. Een brieff van Haer Ho. Mo. van den 14en april dat sij om den dienst van 't lant in 't generael ende van Westindische Compagnie in 't parthiculier den handel op Brasijl hebben geslooten ende daervan Sijn Genade graeff Maurits van Nassau met de raden ende elders daer 't behoort aenschrivinge gedaen, versoeckende de goede hant te willen bieden dat sulcx mach werden naegecomen.

7. Noch een brieff van Haer Ho. Mo. van den 10en april omme de redenen, bij de gesanten van de crone Sweeden meermalen verthoocht, alsnoch te willen continueeren d'subsidie voor deselve crone, immers voor drie maenden.

8. Daernae een vertooch van de Generaliteyts Rekencamer aen de Raet van State over de gelegentheyt ende apprehentie van de comijs Schats, meynende dat de ijsere kist ende coffer met papieren, obligatiën ende ordonnantiën behooren bewaert te werden, ende voorts dito Jan Schats affgevordert waerom hij menichte van sommen, soo hier als daer op recepisse ontfangen al van 't jaer 1602 aff ende vervolgens tot noch toe niet in rekeninge heeft gebracht; hoe hij aen de vermiste ordonnantiën is gecomen die eens in rekeninge sijn gepasseert, alsmede waerom seeckere goude keete ende andere somme van penningen over de blijde tijdinge van de silvervloot van Pieter Heyn vereert ende betaelt, noch eens in rekeninge heeft gebracht ende diergelijcke vragen meer.

9. Ende alsoo veel leeden noch absent waren, is op 'tgene voorss. geen deliberatie gevallen ende voorts goedtgevonden de vergaderinge uyt te stellen tot morgen ten negen uyeren, hoopende dat de leeden alsdan aengecomen sullen sijn.

Donderdag 23 april 1637

10. Is gelesen een brieff van de secretaris Josua van Sonnevelt den 3en dito uyt Venetiën, onder anderen meldende van de groote conspiratiën der Spangiaerden met haer adherenten tegen Vranckrijck ende den hartoch van Rohan, maer dat alles is mesluckt; 3 ambassadeurs van Venetiën over doliantie keyser ende congratulatie Rooms koning etc.

11. Noch een advijs van Billerbeeck den 18e uyt Keulen, dat ... is geprovideert onder pretext dat men meynde keyserlijcke commissaris nae den handel op Keulen souden gaen; dat die van Hanu noch contineeren tegen Franckfoort; dat de coning van Poolen sal trouwen de dochter van de overleden keyser.

12. De heer raetpensionaris heeft voorgedragen de grooten noot van 't lant, ende op wat voet de vergaderinge gescheyden ende weder bijeengecomen sijn, namentlijcken omme ordre te stellen dat de saecke buyten confusie in ordre mach werden gehouden, vermits de clachten aen alle canten soo groot sijn dat niet langer is om hooren off om dragen.

Daerop de heeren van Haerlem, Delft, Rotterdam ende Enchuysen grootelijcx hebben geclaecht over 't verloop van de zee ende insonderheyt noch de leste mael door 15 Duynkerckers 8 van onse schepen genomen, daerin de heeren van Haerlem seggen haer coopluyden 500.000 £ verlooren te hebben, ende tensij daertegen ordre werde gestelt, sal de geheele negocie stil moeten staen ende den handel verloopen tot irreparable schade van 't lant.

13. In deliberatie geleyt het 5e poinct van de beschrivinge omme alsnoch te willen consenteeren in 't lang versochte middel van 't haertsteedgelt, daerop de heeren van Delft serieusselijcken sijn aengemaent, gelijck mede de heeren van Schiedam, d'welcke eyntelijcken hebben toegestaen dat de conclusie genomen is tot consent, mits dat de saecke van de zee, item van de verantwoordinge van de 5 speciën, 't beneficieeren van de oude middelen, gelijck mede de doleantiën op 't redres generael van de verpondinge metten aldereersten bij der hant genomen ende tot een goede uytcompste gebracht sullen werden.

14. Voorts het XIIIIe poinct van de voorgaende beschrivinge omme te consenteeren in 't opleggelt van de grainen, daertoe de heeren van Amsterdam aen de eene sijde sijn versocht te willen consenteeren op de uytheemsche greynen, ende de andere leeden oock over de inlantsche grainen, omme alsoo te mogen trecken het meeste voordel voor 't lant.

'tWelck ditmael om de diversiteyt van de leeden is gelaten sonder conclusie ende des anderendaechs bij resomptie verstaen dat door de heeren van Dort, Delft, Amsterdam, Alckmaer ende Enchuysen met eenige uyt de heeren Gecommitteerde Raden een concept van ordonnantie sal werden ingestelt hoe dit middel best ten meesten dienste van de gemene saecke in practique sal connen werden gestelt, omme nae rapport hier gearresteert te werden.

15. De raetpensionaris heeft geproponeert dat ter Generaliteyt bij den heer ambassadeur Charnacé wegen Sijn Ma.t van Vranckrijck wert aengehouden omme ordre te stellen dat de scheepen van dese landen haer niet meer en begeven in dienst van Spangiën, daerover voor desen is geclaecht, oock concept van placcaet ingestelt ende bij de leeden overgenomen omme te communiceeren daer 't behoort, ende nu daerop gelast te commen, versoeckende mitsdien d'advijsen te willen openen.

Enige leeden de copie noch niet en hebbende ende andere deselve eerst hebbende becomen, hebben tijt genomen om haer daerop bequaem te maecken ende is soolange gehouden in resomptie.

16. Is noch gelesen een brieff van de Raden van State aen Haer Ho. Mo. in date den 15en april, daerbij oversendende 't concept van instructie voor den tresorier-generael, ende in bedencken gevende omme een persoon te willen verkiesen met soodanige qualiteyten als daertoe werden gerequireert ende dat voor den tijt van drie jaren.

Is goedtgevonden hierop te hooren de consideratiën van de Generaliteyts Rekencamer omme nae rapport naerder te disponeeren.

17. De heeren van Enchuysen hebben geproponeert dat voor desen eenen Harmen Willemsz. heeft versocht een bierstal in Grootebrouck, niet verre van haer stadt, op te rechten, ende niet connende obtineren, sich nu geaddresseert heeft aen 't Hoff, aldaer gelicht mandement tegen de jegenwoordige 8 biersteeckers, versoeckende dat sulcx mach werden ingetrocken ende vorders hier de saecke ten principalen affdoen.

Is goedt[gevonden] het voorss. Hoff aen te schrijven als versocht, ten ware sij eenige redenen hadden ter contrarie daervan overschrijven, omme naerder te disponeeren.

Vrijdag 24 april 1637

18. Is gelesen een brieff van de heer ambassadeur Beveren den 10en dito uyt Londen dat de traecheyt van de aliantie in Vranckrijck misnoegen baert in Engelant ende veroirsaeckt heeft verscheyden audiëntiën van de ambassadeur van Spangiën bij Sijn Ma.t, presenterende restitutie van de Neder-Palts sonder eenige reserve, ende voor de Over-Pals seeckere somme gelts; oock nae overlijden van de hartog ven Beijeren de keur op de prince electeur ende 2 kinderen; dat Vranckrijck niet begeert te handelen met Engelant buyten de croone Sweden ende desen Staet; dat 7 à 8 Fransche visschers op acte van Engelant op de custe aldaer sullen mogen visschen; ende wie van onse visschers consent becomen heeft, can men noch niet seeckerlijcken weeten; is altijt niet soo breet als wel voorgegeven was; conings dochter is gedoopt sonder solemniteyten, men weet van geen peeters als van conings kinderen die present waren.

19. Andris van Strijen, resignatie hebbende van 't secretarisschap van heer Rosa, versoeckt dat het Hoff mach werden aengeschreven omme hem den gewoonlijcke eedt aff te nemen ende sijn dienst laten exerceeren, onaengesien 'tgene die van Zeelant daertegen sustineeren. Is goedtgevonden te schrijven aen 't Hoff als versocht, op 't vertrouwen dat men met die van Zeelant wel sal accordeeren.

20. Op gisteren bij veel notable leeden gemoveert sijnde dat de saecke van de zee (die schijnt als verlooren ende bij de vijant vermeestert te sijn) met aller ernst dient bij der hant genomen te werden, is nu in deliberatie geleyt dat de leeden gelieven te verclaren wat best daerop sal dienen gedaen. Ende heeft de heer raetpensionaris verhaelt dat Sijn Hoocheyt mede inclineert omme de custe van Vlaenderen met een goede vloot te besetten, te meer vermits het Scheurtjen voor Duynkercken soo is verloopen dat de schepen niet uyt noch in en comen, sonder te loopen door onse vloot.

Waerop gedelibereert sijnde, is goedtgevonden dat de custe van Vlaenderen weder sal werden beset in conformité van de nieuwe ordre met 16 schepen ende 4 jachten; dat de coopvaerders met meerder convoy sullen worden versien ende verbodt gedaen dat se sonder deselve ende oock voor seeckere tijt, daertoe te beramen, niet sullen mogen uytloopen. Tot dien eynde het last- ende veylgelt te prepareren tegen dat de heeren van Zeelant hier sullen comen omme de saecke dan aff te handelen; dat de Groote ende Cleyne Visscherie oock van haer behoorlijcke convoy sullen werden versien, daertoe de heeren Gecommitteerde Raden sullen mogen negocieeren een somme van 40/20, t'samen 60.000 £, d'welcke daertoe sonder divertie sal moeten werden geëmployeert.

Dat voorts gelet sal moeten werden wat commandeur over de vloot van Brouwer sal worden gebruyckt, ende off deselve onder commando van de lieutenant-admirael Dorp sal staen dan niet, daerop bij resomptie, gelijck op verscheyde andere saecken hieraen dependerende, naerder sal werden gedisponeert.

21. Ende omme de oude middelen wel te beneficieeren, sonder dewelcke niet mogelijcken sal sijn nae 't oirdel van alle de leeden de staet van 't lant te houden buyten confusie, gemerckt de nieuwe middelen niet willen aen de man, is in deliberatie geleyt het XIe poinct van de beschrijvinge van november 1636 staende op 't concept van de heeren Gecommitteerde Raden, bij resomptie alvooren verstaen sijnde te gaen van poinct tot poinct.

Eerst in deliberatie geleyt het stuck van de wijnen: 1. dat de grossiers moeten werden gesepareert van de andere wijncoopers, ende dat niemant voor grossier sal werden gereeckent dan die seeckere quantiteyt niet alleen uytleveren, maer oock voor sichselffs ontfangen ende incoopen; 2. dat alle andere wijncopers haer vermiste wijnen in de peyl sullen moeten betalen tappersimpost, sonder excuys; 3. dat geen wijncoopers sullen mogen gelagen setten onder eenigerhanden pretexten op seeckere groote boete te statueeren; 4. ende dat alleenlijcke gelagen sullen mogen setten, die openbare herberge willen houden, een crans off 2 pinten uythangen ende haer name bekent maecken ter secretarie; 5. dat die haer kelders willen verhuyren om wijn in te leggen, gehouden sullen sijn eedt te doen dat se den impost van de wijn, die sij consumeeren, sullen betalen ende daervan billet halen; 6. ofte anders dat d'selve huysen op tauxt jaerlijcx souden mogen worden gestelt.

22. Ende noopende de verantwoordinge van de 5 speciën, sijnde op gesecht ende gelesen verscheyde resolutiën in 't jaer 1635 ende lestelijcken anno 1636 den Ien februarii daerop genomen. Ende nae deliberatie goedtgevonden alle devooren te doen tot weeringe van de compositiën met straffe tegen de overtreeders nae 't exempel van die van Groeningen, ende dat het besoigne met die van Wtrecht ende Gelderlant nopende de brouweriën ten plattenlande omme d'selve off t'enemael aff te schaffen, off sulcx te reguleren dat alle frauden dienaengaende mogen werden geweert, omme nae rapport alhier vorder te resolveeren nae behooren.

23. De heeren Gecommitteerde Raden advijserende op de requeste van de burgemeesteren ende regeringe van Woerden omme te hebben continuatie van octroy op de onroeren[de] goederen ende collaterale successie tot vervallinge van haer oncosten, dat men 'tselve voor 6 jaren wel mach accordeeren nae de leste concessie. Is geaccordeert in conformité van 't voornoemde advijs.

24. Noch op de requeste van die van de Cruyspolder ende Oeltgesplaet omme verminderinge van de verpondinge ende gesayde gemeeten, welcke middelen voor de militie sijn geaffecteert, behoort het versoeck te werden geëxcuseert. Is volgende 't voorss. advijs affgeslagen.

25. Op 't geproponeerde van de heer raetpensionaris dat Sijn Hoocheyt met de Raet van State, vermogens voorgaende resolutie, de bidets heeft affgeschaft ende andere ruyteren ende knechten in plaetse vandien aengenomen ter selver somme monterende als de gemelte bidets, op de 3 staten van oirloge gerepartieert sijnde geweest, bedragen hebben, off daeromme de heeren Gecommitteerde Raden d'selve niet mede sullen repartieeren over de comptoiren.

Is goedtgevonden eerst te sien de lijste van de bidets, wat d'selve hebben bedragen ende ter contrarie wat nu de ritmeesters in plaetse te surogeren bedragen sullen, omme daernae naerder te letten.

26. Is voorts in deliberatie geleyt het Xe poinct van de voorgaende beschrijvinge omme het middel van 't cleynseegel te beneficeeren metten ampliatie daerinne gemelt. Daerop de leeden eens geworden sijnde voor sooveel de bewaernisse van de commissiën, daer proffijt van compt aen haer, maer op de reste van obligatiën, quitantiën ende diergelijcke, oock op consultatiën, daer 't poinct niet van melt, sijn de leeden geweest divers van opinie ende mitsdien aengemaent naerder last daerop te willen becomen.

27. De erffgenamen van Gonsale Gijbels te kennen gevende dat de graven van Egmont recht hebben gehadt op 't eylant van Amelant ende dat de gemelte Gijbels in recompense van seecker openinge, bij hem aen graeff Lamorael gedaen, is vereert met 1/6 paert in 'tselve eylant, oock 2 procuratiën op hem gepasseert om den gemelten eylande te mogen vercoopen, gemerckt den jegenwoordigen possesseur daertoe geen recht noch tijtel en heeft, versoeckt nu in handel te mogen comen met commissarisen off actie over te mogen geven aen persoon van lustre. Is goedtgevonden hierop te hooren 't advijs van de heeren van de Rekeninge.

28. De heeren van Rotterdam verthoogen bij requeste van seeckere schippers ende reders dat onlangs 40 schepen uyt de Maes gelopen sijnde naer Nantis ende andersints, daervan 8 van deselve door 15 Duynkerckers sijn genomen, tot groote schade van henluyden ende oock den staet van 't lant, daervan d'reste weder terugge sijn gelopen, versoecken boven de drie convoyers noch met 4 convoyers van Helvoetsluys te mogen werden versien omme meerder schade te verhoeden.

Is bij meerder stemmen verstaen hierop te hooren de hoochwijse consideratiën van Sijn Hoocheyt, als staende de gemelte schepen tot sijne directie ende van de geassumeerde heeren, daertoe gecommitteert sijn Delft, Ansterdam, Rotterdam ende Hoorn, dewelcke nae rapport verclaert hebben dat Sijn Hoocheyt niet gesint en was d'voorss. schepen van haer ordinaris desseyn te diverteren, behalven dat d'selve noch oock niet gereet en sijn. Is daeromme opgehouden.

Zaterdag 25 april 1637 voornoen

29. De heer Nobel heeft geproponeert dat de heer president Ploys ter Generaliteyt voornemens is dese morgen voor te stellen omme te procederen tot electie van een tresorier-generael, sonder nae de instructie te wachten, die daernae wel can werden gearresteert sulcx goedtgevonden sal werden.

Waerop sijnde gedelibereert goedtgevonden is door extraordinarise gedeputeerden den persoon van Gover Brasser volgende voorgaende resolutie ter Generaliteyt sal werden gerecommandeert omme tot het voorss. tresorierampt geëligeert te werden. Ende bijaldien d'provinciën op een ander persoon soude mogen stemmen, dan de conclusie aldaer op te houden totdat daervan hier rapport gedaen sal wesen, omme te mogen letten off de gemelte persoon de qualiteyten heeft die tot hetselve ampt werden gerequireert. Daernae is gerapporteert dat d'andere provinciën verstaen dat de instructie eerst moet gereet gemaeckt ende gearressteert werden, ende dat sulcx op 't alderspoedichste behoort te geschieden, gemerckt het ampt niet leedich can staen.

30. De heer raetpensionaris heeft voorts in deliberatie gebracht omme d'saecke van de zee vorders tot goede ordre te brengen: 1. off de commandeur Brouwer sal werden gedimitteert; 2. indien jae, wie in sijn plaetse te verkiesen ende off deselve onder 't commando van de lieutenant-admirael Dorp sal staen dan niet, omme den vijant de beste affbreuck te mogen doen; 3. off Dorp sal werden aengeschreven sich datelijcken voor de havenen van Vlaenderen met sijn bijhebbende schepen sal vervoegen tot besettinge vandien.

Hierover mede met Sijn Hoocheyt gecommuniceert sijnde ende derselver consideratiën verstaen dat de schepen van Brouwer tot 15 starck sullen werden gemaeckt ende mede op de custe sullen werden gebracht onder de lieutenant-admirael Dorp, maer dat bij vertreck van Dorp off anders bij separatie den nieuwen commandeur absoluyt soude commandeeren.

Is goedtgevonden dat Dorp sal werden aengeschreven sich datelijcken met sijn bijhebbende schepen conform 't advijs van Sijn Hoocheyt voor de kuste van Vlaenderen ende op de Braecke te vervoegen, als geen beeter remedie sijnde, maer wat aengaet de vloot van Brouwer ende wie daerover te commandeeren, oock hoe verde, sal naerder met Sijn Hoocheyt worden gesproocken.

31. De heer raetpensionaris heeft wijders vanwegen de heeren Gecommitteerde Raden bekent gemaeckt dat deselve vermogens de resolutie van den 13en februarii lestleden volgens de gespecificeerde posten hebben genegocieert een somme van 194 duysent gulden. Dat bovendien de noot aen alle canten sooseer presseert dat se qualijck weeten hoe deselve te redderen, versoecken daeromme dat het haertsteedgelt tusschen 3 à 400.000 £ bedragende bij de steeden maech werden geanthicipeert, mits genietende behoorlijcke interest.

Daerop 't meerendeel van de leeden niet sijnde gelast aengenomen hebben 'tselve haer principalen te refereeren ende spoedelijcken derselver last te becomen, gemerckt den dienst van 't lant sulcx ten hoochsten is vereyschende.

32. Op 't 4e poinct van de voorgaende beschrijvinge beroerende de gemene solliciteurs van ruyteren ende knechten, staende op de reparthitie van dese provincie, omme d'selve contentement te doen, is goedtgevonden voorgaende resolutie desen aengaende op te soecken ende hier te leesen, daerbenevens oock de requeste van de nieuwe solliciteurs, die haer ten hoochsten beclagen van 't gebraet niet te hebben gegeeten, ende mitsdien niet drachelijcken noch redelijcken soude sijn dat se mettet spit souden gesmeeten werden.

Zaterdag 25 april 1637 nanoen

Vacantie.

Zondag 26 april 1637

Mede vacantie.

Maandag 27 april 1637

33. Is gelesen een brieff van de heeren Staten van Zeelant in date den 23en dito, haer beclagende over de twee resignatiën voor desen aen de secretaris van 't Hoff, d'eene aen Hofflant ende d'ander op Puertwijck verleent, ende insonderheyt over de 3e resignatie, nu binnen weynich dagen van Rosa op Andris van Strijen gepasseert, vermits haer onwederspreeckelijcken die beurte competeert uyt crachte van 't accoort anno 1607 gemaeckt, daerover sij ten hoochsten verwondert sijn. Sullen 'tselve oock niet gedogen. Versoecken daeromme d'laetste resolutie te willen retracteeren ende op de 2 voorgaende te geven contentement.

34. De heer raetpensionaris heeft d'vergaderinge bekent gemaeckt dat hij gisteravont tusschen 7 ende 8 uyeren bij Sijn Hoocheyt ontbooden sijnde d'selve op hem begeerde dat hij d'heren Staten ende Gecommitteerde Raden soude willen aendienen dat Sijn Hoocheyt om den dienst van 't lant 5 off 6 dagen souden absenteeren, ende mitsdien recommandeeren dat doch middelen mochten werden geconsenteert tot betalinge van de militie, opdat d'officieren met contentement souden mogen gaen nae haer garnisoen; dat Sijn Hoocheyt advijs hadde dat de vijant met 100 compagniën ruyteren ende eenich geschut was geweest ontrent Luyck, apparent om het desseyn van de graeff van Werfusee, maer waren re infecta vertrocken.

35. Is oock gelesen een brieff van de heer ambassadeur Beveren den 17en april uyt Londen, inhoudende een wijtloopich discours van de traecheyt van de handel tusschen Vranckrijck ende Engelant, ende hoe den ambassadeur van Spangiën daertegen werckt. Onder anderen oock dat tegen mey uyt Spangen souden werden overgesonden 1.000 kisten met realen van achten à 2050 stucx inhoudende, daerop hij meynde dat behoorde gelet te werden.

36. 't Hoff Provinciael advijseerende in date den 25en april op de requeste van de handelaers van de tulpa ende bloemen van verscheyde steden dat sij daerop geen eygentlijcke advijs connen formeren sonder alvooren naerder bericht te sijn van de tijt van de rijsinge ende dalinge der bloemen, oock van de nature ende gelegentheyt van de contracten, dat best door de magistraten sal connen werden uytgebeesempt, die dan meteenen oock souden connen trachten omme de luyden te accordeeren; dat ondertusschen de bloemsetters hare coopers souden mogen insinueeren tot ontfangen der gecofte bloemen, off bij gebreecke vandien d'selve weder vercoopen ende de schade op de Ie coopers verhalen; dat middellertijt alle vordere saecken souden blijven in suspens.

Is goedtgevonden dat de respective magistraten in conformité van 't voorss. advijs sullen soecken te tenteeren viam concordia[e], ende sulcx niet willende vallen, dan de informatiën oversenden omme 't naerder advijs van 't Hoff daerop te verstaen. Middellerwijlen sullen de leeden des begerende copie van de voorss. requeste ende 't advijs van 't Hoff overnemen.

37. Haesken van Slingerlant van Gorcum is op haer versoeck in conformité van 't advijs van 't Hoff in date den 22en april geaccordeert seeckere viccarie-landen te mogen vercoopen, mits dat de penningen daervan procederende, sullen worden beleyt op een comptoir van 't lant, blijvende van gelijcke naeture beswaert als voorss. landen sijn geweest.

38. Schout ende schepenen van Groet versoeckende continuatie van octroy van een duyt per gulden op de vercoopinge van alle onroerende goeden ende ampliatie omme op elcke tonne tappersbier te mogen heffen 8 sts., is geaccordeert simpel continuatie voor 6 jaeren.

39. Engelbert Jansz. Block van Delffshaven is geaccordeert seureté du corps voor ses maenden.

40. Noch gedient hebbende verscheyden parthiculiere requesten, d'welcke off om advijs gesonden off opgehouden totdat de vergaderinge compleet sal sijn, ende mitsdien niet waerdich als van cleynder importantie hier ditmael te annoteeren.

41. Sijnde gelesen de resolutiën voor desen genomen ende ongeresumeert gelaten, d'welcke daermede sijn gehouden voor gearresteert, wtbesondert dat de heeren van Delfft ende Leyden op de resolutie van 't haertsteedgelt versochten dat daerbij mochte werden gevoecht mits dat 'tselve middel sal blijven sonder effect, totdat op haer doleantie ten aensien van 't redres generael van de verpondinge sal wesen gedisponeert, gelijck sij haer consent daermede expresselijcken hebben geclausuleert.

Ende de heeren van Schiedam verclaerden niet verder geconsenteert te hebben als mits dat de arme ende leedich staende huysen van 't haertsteedgelt sullen worden verschoont. Daerop d'andere leeden verclaerden dat haer consent oock voor geëxcuseert moste werden gehouden als bij eenparicheyt, daertoe de voorss. drie leeden alsnoch serieuselijcken sijn versocht, doch is in resomptie opgehouden.

42. Voorts is oock bij eenige leeden swaricheyt [gemaeckt] dat de 295[.000] gulden ten aensien van de defectueuse comptoiren soude werden genegocieert over alle de comptoiren, maer meynende dat de negociatiën behoorde te werden gedaen over de defectueuse comptoiren selffs, daerop nae verscheyden dispuyten goedtgevonden is dat de heeren Gecommitteerde Raden sullen opsoecken waeruyt het voorss. cort is spruytende, omme nae rapport daerop wijders te disponeeren.

Dinsdag 28 april 1637

43. Den hartoch van Bouillion met sijne ritmeesteren geaffecteert sijnde op 't comptoir van de ontfanger-generael Mierop, clagende dat sij over 3 maenden tractement ten achteren sijnde geen betalinge connen becomen, versoeckende dat daerop ordre mach werden gestelt omme benevens anderen haer betalinge prompt te mogen genieten.

Daerop weder is voortgebracht omme te negocieeren de 295.000 £ tot betalinge van de defectueuse comptoiren, over alle de comptoiren, daerin de leeden, bijsonder van 't Noorderquartier, alsnoch swaricheyt hebben gemaeckt, is eyntelijcken goedtgevonden 't voorgaende besoigne te resumeeren door voorgaende gedeputeerden die present sijn met Gecommitteerde Raad Foreest ende commis van de Finantie.

44. Noch een groot getal van de ongereparthieerde officieren last hebbende omme nae haer garnisoen te gaen ende geen gelt uyt Vranckrijck comende, daeruyt sij betaelt souden werden, versoecken dat haer betaelinge echter mach werden verfolcht, vermits sij anders haerselffs sullen consumeeren ende in groote ongelegentheyt geraecken.

Leeden verstaen eenpaerlijcken dat se behooren te werden betaelt ende gedimitteert van dese provinciën; Gecommitteerde Raden sien hoe met haer te handelen ende leeden aengemaent tot vigoereuse consenten omme de betalinge te mogen doen als nae behooren, mits dat Gecommitteerde Raden letten off ende hoeverre dese luyden onder de somme van de solliciteurs sijn begrepen.

45. Noch een groot getal vrouwen van de wagens en treckpaerden van ‘t jaer 1635 ende 1636 biddende ende kermende alsnoch om betalinge, gemerckt sij anders in de uyterste miserie sullen geraecken als hebbende noch credijt, noch gelt om van te leeven.

Is eenpaerlijcken verstaen dat hoochnodich is, meer als tijt is dat dese luyden werden betaelt als moetende daervan leeven off sijn geruïneert, maer hoe ende waeruyt de betalinge te doen connen de leeden niet eens werden, sommige meynende bij negociatie, andere, volgens de voorslach van de Gecommitteerde Raden uyt de verpondinge ende dat bij negociatie weder suppleren, noch anderen dat eerst middelen behoren geconsenteert te werden omme daerop dan negociatie te doen.

46. Is voorts in deliberatie geleyt het 4e poinct van de voorgaende beschrijvinge omme de solliciteurs van de compagniën, op dese provinciën staende, te geven contentement, daerbij is gelesen de resolutie desen aengaende, genomen Ia augusti 1636, alsmede van de 4e februarii 1637. Voorts mondeling bij den heer raetpensionaris verhaelt dat de nieuwe solliciteurs, noch niet van 't gebraet geproeft hebbende, haer ten hoochsten beclagen dat se mettet spit souden worden geslagen, ende schijnt off de oude solliciteurs haer souden laeten genoegen mette leste resolutie van de 4. februarii 1637 ende de nieuwe met de Ie resolutie van Ia augusti 1636, sijnde alle eerlijcke luyden, die groote somme van penningen voor de gemene saecke hebben versaeckt, ende soo haer geen contentement en wort gedaen, souden veele van hen ende oock van haer vrunden werden geruïneert, behalven dat andere daermede souden werden affgeschrickt omme den dienst van 't lant met verschot van penningen te betrachten, daeruyt groote swaericheyt soude comen te ontstaen, 'twelck dient verhoet.

Is nae rijpe deliberatie ende andermale resomptie bij meerder advijsen geconcludeert dat se betaelt sullen worden in conformité van de voorslach, den 4e februarii lestleden gedaen, daervan dobbelt aen de leeden is overgesonden, te weten dat vooreerst sullen werden affbetaelt alle deselve tot februarii 1635 incluys, bedragende t'samen 166.479 gulden, te negocieeren door Mierop, voorts tot mey 1635 incluys, bedragende 520.000 gulden, te negocieeren tegen mey toecomen[de] over alle de comptoiren van dese provincie, ende het resterende achterwesen van de solliciteurs noch bedragende 2.657.028 gulden, te betalen bij obligatiën in vier gelijcke termijnen: d'Ie prima junii 1637, de IIe ses, de IIIe 12, de IIIIe 18 maenden daernae, ende sal de interesse beginnen te loopen van elcke termijn, doch mits dat in de obligatiën sal werden geïnsereert uyt wat saecke de schult is spruytende; ende bijaldien yemant van de solliciteurs sich hierover bilck soude mogen beclagen, dat in alle bilckheyt daerop sal worden gelet; dat insgelijcx oock de luyden aen de Admiraliteyt ten achteren sijnde, mede metten eersten contentement sullen werden gedaen, doch sullen de capitalen niet mogen werden geëyscht als 2 jaeren na elck termijn.

47. Wat best sal dienen gedaen op de brieff van de heeren Staten van Zelant, op gisteren gelesen, als hiervooren breeder gemelt ende nu weder geresumeert, haer ten hoochsten beclagende over de resignatiën van de secretarisampten van 't Hoff ende versoeckende daervan reparatie.

Daernae oock gelesen sijnde een brieff van 't Hoff in date den 22en april in antwoorde van de brieff van dese vergaderinge, dat sij om redenen haer bij die van Zeelant aengeschreven benevens copie van de voorss. brieff aen Haer Ed. Groot Mo. geadresseert, alsmede om 't mondeling bericht van de gedeputeerden van Zeelant, Andris van Strijen alsnoch den eedt niet en hebben affgenomen, noch in sijn ampt te admitteeren, maer uytstellen tot de naerder conferentie met die van Seelant. Is goedtgevonden 't Hoff aen te schrijven dat de saecke hiermede alsoo verstaen ende opgehouden is tot naerder conferentie.

48. Den ontfanger Reael ende sijn commijs Augustijn Uytenbogaert versoeckende adjuncten in de revisie, haer voor desen geaccordeert, daertoe sijn gecommitteert de pensionarisen van Dort, Haerlem, Leyden, Amsterdam ende Alckmaer.

49. Is voorts bij resomptie weder voortgebracht de groote clachte van de orateur omme deselve alsnoch van sijn deuchdelijcke achterweesen, ses jaren tractementen ende verschot van penningen te willen contenteeren, opdat hij uyt sijn 25 jarigen dienst van 't lant, soo getrouwelijcken gedaen, mach wederkeeren in 't vaderlant, daer hij anders in miserie, soo 't sich laet aensien, schijnt te sullen moeten vergaen, 'twelck voor de posteriteyt onverantwoordelijcken soude sijn.

Is bij meerder stemmen verstaen dat de heeren Gecommitteerde Raden desen goeden heer sullen betalen sijn achterstal tot ontrent 95.000 £ off sooveel als bevonden sal worden te bedragen, uyt de quote deser provincie, mits 'tselve weder rescontrerende tegen de Generaliteyt aen de ordinaris ende extraordinaris consenten, hoewel eenige leeden meynden dat yeder provincie haer quote selffs hierinne te voldoen.

50. Schout ende regenten van Hilversom versocht hebbende remissie van 150 gulden jaerlijcx, daerop de heeren Gecommitteerde Raden, gehoort 't advijs van de ontfanger Coolwijck, souden 'tselve excuseeren ende in plaetse vandien accordeeren 12 sts. op de tonne tappersbier, een st. opde stoopwijn ende een st. op 't mud coorn te mogen heffen. Fiat als 't advijs voor 7 jaren.

51. 't Versoeck van Pieter ende Lenert Casembroot bij resomptie weder voortgebracht sijnde omme de 14 jarige vrijdoom over de nieuwe getimmerten ten aensien van 't redres generael van de verpondinge te mogen genieten volgens voorgaende resolutie, daervan generaelijcken sijnde ende de uytspraecke van prince Maurits Hoogloff. Mem., daerop gehoort 't advijs van de heeren Gecommitteerde Raden dat de nieuwe getimmerten mede in 't quoyer sijn gebracht ende van consequentie soude sijn daerinne te treeden.

De heeren Edelen ende oock d'andere leeden onder den anderen sijnde van diversch advijs, eenige haer conformerende mettet advijs van de heeren Gecommitteerde Raden, andere 't versoeck toestaende soo 't leyt, ende noch anderen sustinerende dat dit hier niet in consideratie can comen, maer dat de supplianten haer sullen mogen addresseeren aen de magistraet van Den Hage, is gehouden in naerder resomptie op 't versoeck van de heeren Edelen.

52. Is gelesen een advijs van de secretaris Van Sonnevelt den 10en april uyt Venediën, niet sonders inhoudende als dat de Valtolijne bij de Fransen beset sijnde geweest, door noot bij deselve op den 5en mey weder sullende werden gequiteert ende overgegeven aen de regieringe aldaer volgens seecker accoort daervan gemaeckt. Wat hier nu vorder op volgen sal leert den tijt.

Woensdag 29 april 1637

53. De heer raetpensionaris heeft voorgedragen dat wederom eenige officieren van de extraordinarise ongerepartieerde troupes bij hem sijn geweest, haer ten hoochsten beclagende dat se soolange mette betalen sijn opgehouden, dat sij sullen vallen in de ongunste van Sijn Hoocheyt, d'welcke haer compagniën heeft medegenomen op het exploict dat hij is voorhebbende, versoeckende daeromme alsnoch sonder langer uytstel betaelt te mogen werden.

De leeden wederom eenparich verstaende dat se behoorden betaelt te werden op 't alderspoedichste, maer eenige dat eerst middelen moesten werden geconsenteert ende daerop dan een negociatie doen daeruyt de betalinge soude mogen werden vervallen; andere dat men van nu aff behooren te negocieeren, is eyntelijcken goedtgevonden datte commis van de Finantie een staet van 't achterwesen sal maken, omme daernae te resolveeren.

54. Die van de Groote Visscherie versoeckende ampliatie van de ordonnantie bij haer gemaeckt, namentlijcken articule [7] ende 13 aengaende het vervoeren ende vercoopen van de haring, alsmede het uytsonderen vandien elck op sijn soorte ende die bekeuren met seeckere bant. Fiat als versocht.

55. Jan Beerendrecht de Oude versoeckende seecker leen te mogen vercoopen. Hierop te hooren 't advijs van de stadthouder van de leenen.

56. Gelesen sijnde 't advijs van 't Hoff in date den 28en april op de requeste van Sebastiaen, Willem ende Janneken Houwelingen van Dort omme seecker huys met 28 morgen lants, subjeckt fydei-commis volgens den testamente van Lijsbet van Beaumont, te mogen vercoopen, verstaen nae examinatie dattet versoeck behoort affgeslagen te werden. Is geconformeert mettet advijs van 't Hoff ende sulcx affgeslagen.

57. De gemene ingelanden van de Voolendrechtse polder versoecken alle, sonder dat een achter gebleven is, dat sij jaerlijcx vier uyt de haeren sullen mogen verkiesen, daervan drie van deselve over allle breucken de judicature sullen hebben, ende de vierde de executie nae dijckrecht sonder haer verder te bemoeyen. Hierop te hooren 't advijs van de Camer van de Rekeninge.

58. De heer raetpensionaris heeft voorgedragen verstaen te hebben dat de heeren Staten-Generael voornemens sijn voort te gaen mettet tresorierampt-generael, dat daeromme de leeden haer dienen te verclaren op de instructie ende onder anderen oock op de tijt, vermits d'andere provinciën 'tselve ampt schijnen te willen binden aen 3 jaeren, dat groote ongelegentheyt in de persoon ende oock voor 't lant, bijsonder voor dese provincie soude connen causeeren.

Is goetgevonden dat de instructie sal werden geëxamineert door d'gedeputeerden, die voor desen de saecke ter Generaliteyt hebben gebracht. Ende indien de instructie niet haestich genoch gearresteert can werden, dat dan den tijt sal dueren 't leven lanck van de persoon daertoe te committeeren, ende voois ende stem hebben als sijn voorsaten, royerende de woorden “als hij gevracht werde”.

59. Sijnde voorts bij resomptie aengemaent op 't middel van 't haertsteedgelt nu soolange getrotteert, daervan de conclusie onlangs genomen ende daernae weder in dispuyt getrocken is niet sonder gevaer voor den staet van 't lant, versoeckende daeromme 't middel te mogen houden voor gearresteert ende volgens voorgaende voorslach van de heeren Gecommitteerde Raden daerop te willen anthiciperen een somme van 3 à 400.000 £, als niet langer connende uytstel lijden, gemerckt de noot ende confusie aen alle canten parst ende dreycht.

Aengaende 't haertsteedgelt selffs hebben de heeren van Delft ende Leyden wederom gereijtereert haer voorgaende advijs, te weten dat het middel sal blijven sonder effect, totdat op haer doleantie van 't redres van de verpondinge sal wesen gedisponeert, doch de heeren van Delft waeren dienonvermindert tevreeden dat daerop wierde genegocieert, ende d'andere leeden alsnoch verstaende dat soolange Delft ende Leyden niet absoluyt consenteren, dat haer consent dan mede niet voor consent can werden gehouden, als moetende eenparich gaen, ende mitsdien te vroech van anthicipatie off negociatie daerop te doen te spreecken, daer de leeden van 't Noorderquaratier noch bijvoechden als men telcken achterwaerts souden gaen, als in desen geschiet, dat dan beeter was de vergaderinge te doen scheyden.

60. Is gelesen een brieff van de coning van Denmarcken in date den 12en martii aen Haer Ho. Mo., haer adverterende dat soo wanneer de oorlochschepen deser landen de coopvaerders tot op sijn custe hebben geconvoyeert, dat se d'selve dan alleen de havenen sullen laeten inloopen ende de convoyers haer begeven onder Vleckero omme de voorss. coopvaerders aldaer te verwachten, sonder sijn andere havenen aen te doen, op peyne van swaerder straffe.

Is goedtgevonden dese saecke naerder te examineeren door de heeren van Delft, Amsterdam, Hoorn, Enchuysen ende Medenblick, d'welck daerop sullen hooren Carel van Crackou, omme nae rapport naerder te resolveeren.

61. Is in deliberatie geleyt het VIe poinct van de voorgaende beschrijvinge omme te consenteeren een hooftgelt van 3 sts. ter maent op alle persoonen van 12 jaren ende daerover, excuserende daervan den armen van de aelmoessen levende.

De leeden sijnde seer divers van advijs, veel achtende niet practicabel soo 't leyt, andere exceptiën daerbij voegende, is eyntelijcken voorgeslagen omme aen sijn principalen te refereeren 't middel te heffen op de quoyeeren van de 200e penning, ende alle die haer om armoede sullen willen excuseeren, dit mael oock vrij latende de dienstbooden die alrede met herengelt sijn beswaert.

62. Item 't VIIe poinct omme de capitaellisten van 't sout te vermeerderen volgens de voorslach daervan gedaen.

De leeden hierop mede seer divers van opinie sijnde, eenige consenterende soo 't leyt, andere best 't middel selffs te verhoogen, noch anderen dat eerst 't middel eenparich op de quoyeren van de 200e penning behoort te werden gepractiseert.

63. Insgelijcx het VIIIe poinct omme 't middel van de brandewijnen te beneficeeren, mits stellende de slijters op een seecker getal van stoopen.

De leeden mede niet eens connende werden, is gehouden in resomptie omme te sien off de heeren Gecommitteerde Raden een voet sullen connen ramen die de leeden aengenaem soude mogen sijn.

Donderdag 30 april 1637

64. Is gelesen een brieff van de heeren Staten-Generael van den 28en dito, versoeckende alsnoch voor de derde mael omme te willen consenteeren in de subsidie voor de croone van Sweeden omme deselve in de wapenen in Duytslant te doen continueeren, dat sij anders niet sullen connen doen, tot groot naedeel van 't gemene weesen.

De heer Cats heeft daerbij verhaelt dat den commissaris Spiering hem heeft vertoont een specieusen ende scharpen brieff, geschreven bij de administraters van de crone Sweden ende de coninginne, omme alsnoch antwoort te mogen hebben off ja off neen, omme haer saecken daernae te mogen schicken. Senden nu van nieus 40 schepen met volck omme den oirloch te contineeren in cas van assistentie van de geallieerden, op welckers aenraden ende beloften sij de wapenen in Duytslant hebben gebracht, off sullen anders op haer eygen voordel ende goedt accoort, dat haer nimmer meer sal werden geweygert, te letten, protesteerende ondertusschen van onschult ter saecken van de swaricheyt die daerover soude mogen ontstaen.

Waerop sijnde gedelibereert ende geconsidereert hoe grootelijcx de gansche Christenheyt ende bijsonder oock desen Staet daeraen gelegen is dat Sweeden in de wapenen mach werden gehouden, hebben alle, de gelegentheyt overwogen sijnde, geconsenteert in de subsidie van 50.000 £ ter maent voor 3 maenden, op 't vertrouwen dat penningen sullen werden geconsenteert daeruyt de quote van dese provincie sal connen werden voldaen, uytbijsondert Amsterdam, die daerbij voegde “mits dat sulcx niet sal strecken tot laste deser provintie.” Sullen naerder last versoecken, doch hebben naenoen mede geconsenteert ende is mitsdien geconcludeert dat het consent van dese provincie voor 3 maenden sal worden ingebracht.

65. De heeren van Rotterdam hebben versocht dat bij absentie van Sijn Hoocheyt den admirael Dorp vanwegen de Generaliteyt mach werden aengeschreven omme in conformité van de resolutie hier genomen hem met bijhebbende scheepen te vervoegen voor de custe van Vlaenderen.

Dan daerop gesien sijnde dat alrede vanwegen de heeren Staten-Generael op den 25en april geschreven is dat hij sich sal hebben te begeven voor de custe van Vlaenderen volgende sijn instructie ende de nieu toe beraemde ordre, ende hem dragen als een goedt zeeman ende soldaet, is goedtgevonde d'saecke daerbij te laten totdat Sijn Hoocheyt sal wesen gearriveert.

66. Ende noch omme de scheepen, gereet leggende op de Mase, daerbij noch eenige sijn gecomen uyt Texel, te mogen werden geconvoyeert met haer 2 Ã 3 convoyers, met eenige extraordinaris daerbij te voegen van de schepen onder den commandeur Brouwer, tenminsten t'eynde het Canael.

Daerop sijnde geconsidereert dat dese scheepen staen ter directie van Sijn Hoocheyt ende geassumeerde heeren, is goedtgevonden hierinne niet te doen voordat Sijn Hoocheyt, die geseyt heeft maer 5 Ã 6 dagen uyt te sullen blijven, weder aengecomen sal sijn, omme alsdan naerder te letten.

67. Bij de heer raetpensionaris wegen de heeren Gecommitteerde Raden openinge gedaen sijnde dat de ongerepartieerde troupes ten achteren sijn X maenden à 56.706 gulden, comende over 10 maenden 564.062 gulden, daerin de quote van Hollant bedraecht 333.206 gulden, omme daerop betalinge te willen doen gelijck sij instantelijcken versoecken, off moeten in confusie vervallen.

Is goedtgevonden hierop te versoecken naerder bericht van de heeren Gecommitteerde Raden off ende hoeverre dese somme onder de solliciteurs begreepen sijn, omme 'tselve gehoort naerder te disponeeren.

68. Op 't 4e poinct van de voorgaende beschrijvinge aengaende het haertsteedgelt, voor desen al geconcludeert ende daernae bij Delft ende Leyden weder tegengesproocken op de clausule bij haer daerbij gevoecht, doch bij Delft soo dat se evenwel tevreeden sijn daerop negociatie te doen, sijn de heeren van Leyden echter serieuselijcken aengemaent tenminsten mede sooverre te consenteeren op 't vertrouwen dat de doleantiën op 't redres generael van de verpondinge metten eersten sullen werden affgedaen, ende metten eersten daerop haer last in te brengen, hebben aengenomen te refereren, maer verclaerden daertoe geen apparentie te sijn.

69. Ende op 't 9e poinct omme 't middel van de goude ende sijde lakenen te beneficieeren op een cleetgelt bij quotisatie over de steeden na de quoyeeren van de 200. penning. Daerop veel leeden swaricheyt hebben gemaeckt, als sijnde t'enemael van de oude voet aff te wijcken, ende souden daermede veel luyden werden beswaert, die de stoffen eygentlijcken niet en dragen, daerom verstaende off 't ellegelt off 't pontgelt, off anders de quote van de steeden te verhoogen, sulcx in 't ongereet is gebleven.

70. Sijnde gelesen een brieff van de heeren van Hamburch met het keyserlijcke decreet uyt Regensburch omme de goede hant daertoe te willen bieden dat in conformité vandien de tollen op de Elve, bij de coninck van Dennemarcken opgestelt, nae den 23en julii naestcomende mogen werden affgeschaft.

Is goedtgevonden dat de saecke ter vergaderinge van Haer Ho. Mo. sal werden ingegebracht ende aldaer bevordert dat Karel van Crackou jegenwoordich hier sijnde in last werde gegeven omme 'tselve met alle mogelijcke middelen bij Sijn Ma.t van Dennemarcken uyt te wercken.

71. Gehoort wesende het rapport van de heer Van der Mijl ende andere gedeputeerden, gebesoigneert hebbende op de instructie voor den tresorier-generael, dat sij bevinden dat de voorgaende tresoriers de heeren De Bij ende Goch geen instructie, maer allene een commissie hebben gehadt, waeruyt, alsmede uyt de instructie van de Raden van Staten selffs, dese instructie is geconcipieert, meynen best dat de saecke gelaten wort op de voorgaende voet sonder instructie ende dat het ampt sal dueren 't leeven lanck van de persoon daertoe te verkiesen.

'tWelck bij de leeden alsoo is goedtgevonden omme ter Generaliteyt ingebracht te werden, ende indien de andere provinciën dan dringen om een instructie te maecken, dat men dat altijt sal connen doen, mits lettende dat den tresorier niet nauwer bepaelt werde als den Raet selffs, mits blijvende 't ampt sijn leven lang, ende hebbende vooys ende stem als sijn voorsaten hebben gehadt.

72. De eygenaers van de aenwassen aen den Coorndijck is in conformité van 't advijs van de heeren Gecommitteerde Raden geconsenteert vrijdom van de dunne bieren geduerende 't jaer van de bedijckinge derselver aenwassen, ende exemptie van de hoorngelden 10 jaren.

73. De heer raetpensionaris heeft voorgedragen dat eenige van den Hoogen Raet bij hem sijn geweest, meynende dat van de questie tusschen de heeren van der Goude ende haren gewesene pensionaris Marchellis een uytcoompste behoort te werden gevonden, als geen reden sijnde dat de ingesetenen van 't lant justitie soude werden geweygert. Daerop de heeren van der Gou aengenomen hebben tegen dynsdach naestcomende haer antwoort in te brengen.

74. De heeren Gecommitteerde Raden advijserende op de requeste van de ontfanger Pieter Reael van Amsterdam dat de verhooginge van sijn tractement al te beswaerlijcken soude vallen, maer hem ende alle ontfangers generaels soude connen toevoegen voor de genegocieerde penningen een seecker tanto tot discretie, ‘twelck bij veel leeden verstaen is te sullen wesen van al te schadelijcken gevolch, vermits de maeckelaerdiën onlangs sijn affgeschaft. Is gehouden in naerder bedencken.

75. Op 't XIIe poinct van de voorgaende beschrijvinge omme de neringe ten plattenlande tegen voorgaende placcaet ingecroopen, alsmede omme ordre te stellen tegen alle de scheepges aldaer varende, daerdoor veel frauden in prejuditie van de steden ende de gemene saecken werden gepleecht, gedelibereert sijnde, is alsnoch goedtgevonden dat het besoigne daerop, voor deesen goedtgevonden aen te stellen, metten aldereersten sal werden gevordert omme nae rapport daerop geresolveert te werden.

76. Ende op 't XIIIe poinct van de gemelte beschrijvinge, daerop de heeren van de Rekeninge hebben geadvijseert, bestaende in drie poincten: 1. omme seeckere gorsen ende slijcken de Graefflijckheyt toebehoorende, 2. omme eenige goederen weder te brengen tot haer oude nature; 3. omme eenige cleyne parthijen te beneficeeren sonder verminderinge van het graeffelijcke incomen.

Is nae deliberatie verstaen dat de Camer sal worden versocht op de 2 laetse poincten naerder parthicularisatie te doen, wat parthijen dat sijn ende haer advijs geven hoe best daermede te doen, omme dan op alles geresolveert te werden nae behooren.

77. De heer Beverwaert nochmaels versoeckende betalinge van 3 ordonnantiën à 2.650 gulden, over 3/4 jaers rente van 10.000 gulden capitaels, met last op de heeren Gecommitteerde Raden d'selve somme te mogen negocieeren, gemerckt anders de commijsen van 't comptoir van Mierop daertoe geen raet en weeten, is goedtgevonden dat de commis Sicxti de betalinge sal doen, gelijck als alle andere rente ende interesse.

Vrijdag 1 mei 1637 voornoen

78. Sara Teunis, weduwe, te kennen gevende dat haer over impost van wijnen in 't Hoff van de coninginne van Bohemen geconsumeert, is competerende een somme van 1.218-12-0, versoeckt daervan betalinge van 't lant als andere genooten hebben. Gecommitteerde Raden seggen bij haer advijs fiat, conform 't advijs van de Gecommitteerde Raden.

79. Cornelis Jacobsz. van Reynegom ende Galant, oude pachters, over haer schulden tot Leyden gevangen ende geëxecuteert, versoecken uyt de detentie ontslagen ende de restanten geïnnet mogen werden. Sijn noch schuldich, soo sij te kennen geven, 5.384 gulden.

Gecommitteerde Raden advijserende 1/3 te remitteren, mits betalende 1/3 reet ende de rest op ... halff jaeren ende stellende cautie, is verstaen dat sij haer restanten sullen overleveren aen de ontfanger Mierop omme geïnnet te werden, ende sij middelertijt bij provisie ontslagen uyt de detentie, mits stellende cautie voor de somme van 't restant.

80. Sijnde voorts in deliberatie geleyt het 14e poinct van de voorss. [beschrijvinge] omme te willen consenteeren in 't middel van 't opleggelt van de greynen.

Ordonnantie instellen als voor desen goedtgevonden om dan te examineeren ende naerder te resolveeren, oock op de inlantsche greynen te beswaren.

81. Item het XVe poinct omme het last- ende veylgelt besoigne te vorderen tegen dat die van Zeelant hier sullen comen, op hoope van een goede uytcoompste; mastgelt sal moeten cesseeren, gemerckt het veylgelt in plaetse van dien gecomen is.

82. Insgelijcx het XVIe poinct omme den impost op peck ende teer, mitsgaders op de booter buytenduyns. Amsterdam is alsnoch versocht op de booter buytenduyns te willen consenteeren, ende dat oock die van Vrieslant sullen werden aengemaent van gelijcken te doen om de directie van de neringe op peck ende teer 't besoigne ende ordonnantie te vorderen.

83. Ende oock het XVIIe poinct omme een impost op de suyckeren, siropen ende andere delicate waren, 't besoigne te vorderen door voorgaende gedeputeerden ende meteenen te letten hoe de Engelse booter hier in 't lant comende mede te beswaren.

84. De heer van Purmerlant ende regenten aldaer versoecken dat sij niet gehouden sullen wesen openinge van de landen in haer ban onder de bedichtinge van Oostzanen mette eygenaers vandien te doen, off dat die van Oostzanen oock gehouden sullen wesen gelijcke openinge van haer landen ende eygenaers onder voorss. bedichtinge aen de supplianten te doen, met authorisatie die oock te mogen doen meeten, is 't noot, ende een heemraet ende hooftingelanden te mogen hebben onder de opsicht van die van Oostzanen over de voorss. bedichtinge etc.

Is gestelt in handen van die van Oostzanen om haer consideratiën daerop te seggen binnen 8 dagen nae de insinuatie, ten eynde alsdan naerder gedisponeert mach werden.

85. Is oock bij verscheyden leeden aengemaent dat het besoigne daernae mach werden gedirigeert dat de vergaderinge in de toecomende weeck sal mogen scheyden, 'twelck de heer raetpensionaris (mits dat de leeden consenten dragen soo de noot van 't lant vereyscht) heeft aengenomen te doen, ende volgens de saecken in besoigne staende op te soecken, oock wie daertoe sijn gecommitteert, ende deselve aen te manen tot alle naerstige devooren omme een eynde daervan te willen maken.

Vrijdag 1 mei 1637 nanoen

86. Is gelesen een brieff van de heer ambassadeur Van Lier den 24en april uyt Rowanen, niet sonders inhoudende als dat hij daer gecomen sijnde omme een keer in 't vaderlant te doen. Versoeckt dat den lieutenant-admirael Dorp off Jan Eevertsz. derwaerts mach werden gesonden omme hem in 't seecker over te mogen voeren, daerop hij sal leggen wachten.

87. Gelesen sijnde een advijs van 't Hoff van den 7en april, slaende op 't 13e poinct van de voorgaende beschrijvinge, vermeldende dat de heerlickheyt van der Schelling, Huysduynen, de drie Egmonden, als op Den Hoeff, Binnen ende op Zee, oock Reydingom, item Out- ende Nieu-Beyerlant, mitsgaders de tol van de Goutsche sluysen met alle de wachten vandien, die meerder hebben gecost als alle de voorss. heerlicheeden, in tijde van trevis uyt de gemene middelen sijn gecoft ende aen de Graeffelicheyts domeynen sijn geannexeert omme daeraen te blijven. Vinden daerom bedenckelijcken d'selve weder te brengen tot haer oude nature, vermits verscheyde swaricheden, die nu al in vergeetelheyt sijn, daeruyt souden te bevreesen staen, daerbij oock oversenden seeckere missive, bij de heeren Gecommitteerde Raden aen haer geschreven den 20en november 1618 op de gelegentheeden van de voorss. saecke van de drie Egmonden aen de Graeffelicheyt te houden. Maer als men in dese becommelijcke tijt de penningen daervoor gegeven souden begeeren weder te hebben omme ten dienste van de gemene saecke te imployeeren, souden d'selve tot laste van de Domeynen moeten werden genegocieert ende weder affgeleyt, off om de rente te betalen eenige gorsen ofte slijcken, in haer voorgaende advijs aengemelt, vercoft etc.

Is verstaen dat hier notable somme van penningen in resideeren ende mitsdien goedtgevonden dat de heeren van de Rekeninge sullen werden versocht een naerder lijste te maecken wat goederen best souden connen werden vercoft, welck best gebeneficeert sonder 't incomen van de Domeynen te verminderen, oock te specificeeren wat yeder parthije uyt de middelen van 't lant aengecoft, heeft gecoft, omme alle 'tselve gesien, naerder geresolveert te werden. Ende sal ondertusschen van 't voorss. advijs, alsmede van de bijgaende brieff copie aen de leeden gegeven werden omme te communiceeren daer ende soo het behoort tegens de naeste weeck. Des anderen dachs de heer Cats dese resolutie ingestelt ende gelesen hebbende, hebben de leeden haer de extentie wel laten gevallen. Ende is vorders goedtgevonden dat de heeren Raden van de Rekeninge oock sullen werden aengemaent een lijste te willen maken van goederen van de Domeynen, die verpant sijn ende voor wat somme, om daerop dan mede gelet te werden nae behooren, mits oversende copie nevens de naeste poincten van beschrijvinge.

88. Bij resomptie weder voortgebracht sijnde het XIe poinct van de voorgaende beschrijvinge nopende het beneficeeren van de oude middelen volgens het concept van de heeren Gecommitteerde Raden, ende eerstelijcken van de wijnen, daerop de heeren van Amsterdam nu haer last hebbende ontfangen, is nu bij de heeren van Haerlem, die voor desen al hebben geconsenteert, weder opgehouden tot de naeste weeck.

89. Op 't XVIIIe poinct omme den handel van 't sout te brengen aen de Staedt van 't lant, gelijck in Vranckrijck geschiet, om een groot voordel ten behoeve van de gemene saecke daeruyt te trecken.

Is nae deliberatie verstaen sulcx hier niet practicabel te wesen, ende wierde oock bij de heeren van Delft gemoveert dat het de coning van Vranckrijck selffs schadelijcken is ende meer proffijts soude geven indien den handel openstonde, maer dat veel grooten van 't rijck haer tractementen daeruyt ontfangen ende mitsdien 'tselve alsoo houden. Is goetgevonden in besoigne te examineeren hoe best dit middel te beneficeeren mette minste quetse van de ingesetenen.

90. Ende op 't XIXe poinct omme een redelijcke impost te vinden op 't papier gemooveert sijnde verscheyde swaricheeden, die bij de luyden van de neeringe sijn voortgebracht soo ten aensien van de druckeriën, die daerdoor souden moeten stilstaen, als andersints, is goedtgevonden alle 'tselve in besoigne naerder te examineeren.

91. Ariaen Jansz., paerdecooper van Opmeer, nu woonende in de Waert, te kennen gegeven hebbende dat sijn maet Pouwels Jansz. met een schip vol paerden gevaren sijnde nae Vranckrijck, van de Duynkerckers genomen ende aldaer ingebracht is, daerdoor bijnae geruïneert, versoeckt surchantie van executie tegen sijne crediteuren totdat sijn maet tehuysgecomen sal sijn, omme dan haer saecken gesamentlijcken te mogen redderen.

'tWelck voor 6 maenden uyt compassie is geaccordeert, mits dat het niemant sal prejudiceeren in sijn gerechticheyt, omme, deselve tijt verstreecken sijnde, de saecke weder te vat[t]en daer hij gelaten is.

92. Is voorts gelesen een brieff van de Raet van State in date den 28 april, dat sij bevinden dat groote abuysen werden gepleecht met de scheepen, 't leger te velde gaende, die in 's lants dienst werden gebruyckt, namentlijcken 4 Ã 5 schepen tot een compagnie, daer drie genoch soude sijn. Versoecken in dese schaersheyt van 's lants penningen daerop behoorlijcke regard te willen doen nemen ende ten besten mesnageren.

Des anderen daechs is goedtgevonden dat den Raet sal werden versocht hiertegen soodanige ordre te beramen als sij oirdelen sullen dienstelijcken te wesen ende daervan de leeden kennisse te doen hebben om gedaen te werden nae behooren.

Zaterdag 2 mei 1637

93. Gelesen wesende het XXe poinct van voorgaende beschrijvinge omme een impost te practiseeren op de tulpa ende bloemen daermede soo groote coopmanschap gedreven wert. Alsoo nae 't uytschrijven van dit poinct een quaden lucht over de gemelte bloemen gecomen ende mitsdien d'handel seer vervallen is, soo hebben de leeden geraden gevonden desen impost te laten berusten tot naerder gelegentheyt.

94. Item het XXIe poinct van de gemelte beschrijvinge omme den impost van de toback te vinden bij een seeckere tauxt over de slijters jaerlijcx te moeten verantwoorden, gelijck in regard van de bieren ten aensien van de tappers geschiet.

Is goedtgevonden dat de heeren Gecommitteerde Raden hierop een ordre sullen beramen soo sij meynen sullen best practicabel te wesen, omme, 'tselve bij de leeden gesien sijnde, naerder daerop te letten.

95. Is mede gedelibereert op 't XXIIe poinct omme te doen een merckelijcke negociatie, 'tsij maentelijcken off andersints, tot supplement van de nootelijcke lasten die uyt de middelen niet connen betaelt weren, ende is onlangs bij de heeren Gecommitteerde Raden begroot op 2 millioenen, sonder d'welcke sij den Staet niet buyten confusie sullen connen houden, daertoe dan de leeden serieusselijcken aengemaent sijn.

Is goedtgevonden eerst middelen te consenteeren omme alsoo een fons te maecken, ende dan daerop negociatie te doen, sonder dewelcke de leeden verclaren daertoe geen hoop te sijn. Hebben daeromme elckanderen alsnoch serieusselijcken aengemaent, te meer vermits de heeren Gecommitteerde Raden meest alle veranderen ende mitsdien de nieu aencomende nootsaeckelijcken met penningen moeten werden versien.

96. De heeren van Leyden weder aengemaent sijnde haer naerder te willen verclaren op 't lang verwachte middel van 't haersteedgelt hebben dienvolgende openinge gedaen van haer naerder last, te weten te mogen consenteeren onder de verclaringe den 4en april lestleden bij haer gedaen, mits dat haer doleantie op 't redres van de verpondinge eerst bij der hant sal werden genomen ende affgedaen sijnde daervan provisionele openinge gedaen, ende omme te beeter bevordert te werden dat vanwegen de vergaderinge aen Sijn Hoocheyt ende geassumeerde heeren 'tselve sal werden gerecommandeert. Sijn alsdan tevreeden dat op 't gemelte haertsteedgelt werde genegocieert een somme van 300.000 £ off sooveel meer als 't middel de voorgaende reys heeft opgebracht.

Daerop nae deliberatie bij de leeden verstaen is omme de heeren van Leyden sooveel tegemoet te gaen als eenichsints mogelijcken is ende can geschieden; dat se tevreeden sijn dat de doleantie bij recommandatie aen Sijn Hoocheyt bevordert ende de saecke van Leyden eerst affgedaen, hoewel sulcks strijt tegen ordre, maer dat 't besoigne in alle gevalle geslooten ende secret moet blijven ten uyteynde van de saecke, daerop Leyden aengemaent is naerder last te willen wtwercken tegen de naeste weeck, daertoe sij geen hoop en gaven.

97. Bij eenige leeden gemoveert wesende dat hier te lande de Engelsche booter wort ingebracht in Hollantsche vaten overgeleyt ende alsoo vercoft; dat daertegen ordre behoort te werden gestelt, 'tsij met beswaernisse op 't incomen off andersins ten meesten dienste van de lande, gelijck de Engelsen seer wel weten te doen.

Hiervan ter naesten door de heeren Gecommitteerde Raden een concept bij de poincten van beschrijvinge over te senden, omme daerop gelet te werden als nae behooren.

98. Daermede Sijbrant Schot saterdach naenoen uyt Den Hage gescheyden is mette schuyt op Amsterdam ende des anderen daechs 's middachs ontrent XIIe uyeren tehuys gecomen omme sijn saecke van de Wormer tegen de aenstaende rekeninge, die gehouden sal worden den 7en mey. Ende heeft de heer Noutius 't vervolch van de vergaderinge [van] de heeren Staten waergenomen, soolange hiernae volcht. [Niet aangetroffen]

Donderdag 14 mei 1637

99. De heer Noutius heeft de vergaderinge de voorgaende weeck waergenomen ende daervan notule gehouden. [Niet aangetroffen]

100. Den 13en mey woensdach naenoen ben ick Sijbrant Schot weder na Den Hage gereyst ende aengecomen.

101. Is gelesen de extensie van de resolutie den 28e april lestleden genomen op 't affschaffen van de thol voor Geluckstadt op de Elve bij Sijn Ma.t van Dennemarcken tot noch toe genomen, welcke extensie de leeden haer wel hebben laten gevallen.

Ende is voorts bij die occasie goedtgevonden dat bijaldien Sijn Ma.t van Dennemarcken nae den 13/23 junii naestcomende in conformité van 't decreet van de keyser niet wil naelaten, dat dan Sijn Ma.t van Engelant sal werden versocht omme daertoe mede de goede hant te bieden omme de coning van Dennemarcken daertoe te bewegen, als hebbende door sijn ambassadeur den graeff van Arondel sulcx bij den keyser oock doen procureren.

Maer wat aengaet het vorder geproponeerde off men van nu aff oock publicatie sal doen off andersints bekent maecken dat de scheepen van desen Staet nae de voorss. 13/23en niet en sullen voor Geluckstadt aenleggen off de voorss. thol betalen, alsmede bijaldien Sijn Ma.t d'selve thol niet goedtwillichlijck en wilden laten vallen, wat dan vorders daertegen te doen sal sijn. Is vooralsnoch gehouden in naerder bedencken omme aff te wachten wat Sijn Ma.t van Dennemarcken sal doen ende dan naerder op de voorss. II laetste poincten te letten.

102. De gemene ingelanden van de buytenvelden van den grooten overtoom aff ten westen van de Westerveen, clagende over de groote overlast van de Haerlemermeer, versoecken met die van Aelsmeer-Kennestelsteert etc. in één polder begreepen te mogen werden, 't Karnelsch Gadt over te mogen dijcken ende verheelen, daertoe te mogen hebben behoorlijcke octroy, met macht dijckgraeff, hooftingelanden, heemraden etc. te stellen, oock den thol op seeckere sluys die sij souden moeten leggen. De heeren Edelen hebben de voorss. requeste overgenomen ende Leyden is daervan vergunt copie omme te examineeren ende haer consideratiën in te brengen.

103. Gedelibereert sijnde op 't XIe poinct van de voorgaende beschrijvinge omme de oude middelen wel te beneficeeren in conformité van de voorslach van de heeren Gecommitteerde Raden, ende eerstelijcken van de wijnen, is verstaen ende geresolveert dat de grossiers sullen werden gesepareert van de andere wijncoopers, te weten dat niemant voor grossier sal werden gehouden dan die 25 vaten ende sulcx 100 oxhooffden in 't jaer verhandelt, ende sal niet min als een vat off 4 oxhooffden teffens mogen vercoopen.

Dat alle andere wijncoopers haer vermiste wijnen in den peyl te bevinden, sullen moeten betalen tegen tappersimpost, sonder eenige excusen te mogen allegeeren.

Dat geen wijncopers eenige gelagen sullen mogen setten, noch eenige wijn met cannen, pint off stoop uytdoen onder geenderleye pretex, op een boete van 600 gulden ende 2 jaren gesuspendeert te werden van haer neringe.

Dat alleenlijcken gelagen sullen mogen setten die openbaer herberch houden ende tot dien eynde een krans off 2 pinten uythangen, ende haer naem bekent maecken ter secretarie van de respective steden ende dorpen.

Dat diegene die boven seeckere wijnkelders woonen off eenige toeganck daertoe hebben, gehouden sullen sijn eedt te doen van den impost precijs te sullen betalen, die sij in haer huysgesin sullen consumeeren, ende daervan oock doen halen een behoorlijcke billet van de pachter. Off anders, dat sulcken huysgesin sal worden getaxeert, mits soo zijluyden meerder consumeeren, daervan oock den impost sullen moeten betalen als vooren. Ende sullen de heeren Gecommitteerde Raden de ordonnantie revideeren ende hiermede amplieeren, sulcx dat 't een tegen 't ander niet en strijde, omme alle 'tselve de vergaderinge te verthoonen ende dan voor vast gehouden te werden.

104. Voorts sijnde gedelibereert op 't Ie poinct van de beschrijvinge omme te consenteeren in de petitie van Sijn Ex.cie ende den Raet van State van den jare 1635 ende 1636, alrede soo lange verlopen sijnde, waerop bij de leeden is geallegeert, naedien de costen daerinne vermelt gemaeckt sijnde ende mitsdien de saecke ebracht is buyten sijn geheel, dat men de last van yeder sijn principalen nu soo niet can verclaren, als men wel soude hebben gedaen soo de saecke tijdelijcken ware affgehandelt, hebben daeromme de leeden haer geconformeert mettet advijs van de heeren Gecommitteerde Raden op de gemelte petitiën gegeven, maer wat aengaet de petitie voor 't jaer 1637 dat d'selve poinctueelijcken bij der hant genomen sal werden, omme op elck lidt de consideratiën van de leeden te hooren ende resolutie daerop genomen te werden.

105. Is bij de heer raetpensionaris geproponeert dat bij de baron van Charnacé vanwegen Sijn Ma.t van Vranckrijck ter Generaliteyt is voorgedragen dat tusschen d'selve kroone, alsmede Engelant ende Sweden een conferentie is aengestelt tot Hamburch omme te handelen van 't gemene weesen der Christenheyt, versoeckende dat yemant van desen Staet daerbij mach werden gevoecht. Daernae is oock gelesen een brieff van Sijn Ma.t van Vranckrijck in date den 13en april op dat subject aen Haer Ho. Mo. geschreven, met verclaers dat den baron van Charnacé daervan naerder openinge soude doen, ende dat bij de andere provinciën wert verstaen om Carel van Crackou derwaerts met last te senden.

Voorts dat Sijn Ma.t van Vranckrijck presenteert te intercederen bij de coning van Engelant dat hij sijn actie op de visscherie van desen Staet 4 Ã 5 jaren soude willen laten stilstaen tot laeter gelegentheyt.

Ende ten derden dat vanwegen de croone van Sweden gepresenteert wert om in cas van vrede off trevis tusschen Spangiën ende keyser met Vranckrijck, Engelant ende desen Staet, echter den oirloge in Duytslant te continueeren, mits daertoe hebbende een redelijcke subsidie, gevende daeromme de leeden in bedencken wat best hierop als op de voorss. saecken te doen.

Waerop sijnde gedelibereert is nae resomptie op 't Ie poinct verstaen dat geraden ende dienstich sal sijn voor desen Staet dat een habijl ende in 's lants saecken wel ervarene persoon ten fijne voornoemt naer Hamburch sal gaen, ende d'twee andere poincten sijn vooralsnoch gehouden in bedencken.

106. De heer Van der Mijl heeft mondeling voorgedragen ende voorts bij extract uyt de resolutiën van de heeren Staten-Generael hier door den heer raetpensionaris doen leesen 'tgene op den XIIen mey ter Generaliteyt is gepasseert ende geresolveert, namentlijcken dat niemant in eenige Collegie van de Generaliteyt sittende eenige giften van gout, silver off andere presenten nae rechten verboden sal mogen nemen, sonder daervan alvooren openinge te doen aen 't Collegie daerin hij sessie is hebbende; dat oock geen resolutiën effect sullen hebben voor ende aleer ingestelt ende geresumeert sullen sijn; dat oock niemant van deselve Collegien eenige ordonantie sullen mogen coopen, op seeckere groote peyne te verbeuren ende arbitrale correctie; dat oock de Raden van State ordre sullen stellen op de schepen, die in dienst van 't lant werden gebruyckt omme de groote fraude daeronder lopende, als voor desen daerover geclaecht, met alle mogelijcke middelen te weren; dat oock naerder ordre op 't sluyten van de monsterrollen sal moeten werden gestelt.

Is goedtgevonden de voorss. resolutie bij provisie aengenomen sal werden soo die leyt, ende dat men op de vordere consideratiën van de leeden omme oock de clausule van nae rechten verboden off giften aen te nemen sonder alvooren etc., alsmede omme op de depechen een reglement ende ordre te beramen en tot wechneminge van de clachten dergenen des van doen hebbende, daer nu coophandel mede wert gedreven, sullende communiceeren met Sijn Hoocheyt om daernae de voorss. resolutie te amplieeren sulcx men bevinden sal den dienst van de lande te vereyschen.

107. Is voorts gelesen een advijs van de Camer van de Rekeninge in date den 14en mey in antwoordt van seecker advijs van dese vergaderinge van de 12en dito, dat se vooralsnoch niet en connen leveren de lijste van de goeden die uyt de Domeynen souden connen werden vercoft etc., dat naerder ondersoeck vereyscht, maer dat sij bij provisie, geauthoriseert sijnde, souden connen negocieeren 300.000 £, maer geven in bedencken off daerdoor het credijt van 't lant in dese gelegentheyt, als de Domeynen van de Graeffelijckheyt worden beswaert, niet soude werden verswackt. D'leeden sijn aengemaent haer hierop te willen bedencken.

Vrijdag 15 mei 1637

108. Is rapport gedaen door de heer pensionaris van Dordrecht dat de gedeputeerden Sijn Hoocheyt hebben bekent gemaeckt de resolutie, alhier op de drie poincten wegen Sijn Hoocheyt door de geassumeerde heeren op 't redres generael van de verpondinge geproponeert, namentlijcken 1. dat de doleantie van de heeren van Leyden eerst sal werden affgedaen ende dan vervolgens van vooren aen van stadt tot stadt, van quartier tot quartier, maer dat op 't 2e het besoigne sal werden secreet gehouden totdat alles affgedaen sal sijn, ende nopende het 3e dat se yemant bevindende in redres generael overgeslagen off nae de 5e ende 8e penning respective niet beswaert, daervan een lijste te maecken ende over te leveren, omme namaels daerop gelet te werden als nae behooren, hebbende voorts Sijn Hoocheyt gerecommandeert de saecke van de doleantie metten eersten bij der hant te willen nemen ende aff te doen, daerop Sijn Hoocheyt verclaert heeft, bijaldien mijnheeren de Staten eerder hadden geresolveert op de voorss. poincten die al voor ontrent 2 maenden sijn overgegeven, dat hij de saecke eer soude hebben connen aenvaerden ende is alsnoch tevreeden om 'tselve metten aldereersten te doen.

'tWelck bij de leeden danckelijcken is aengenomen ende sullen 't effect vandien verwachten. Dienvolgens sijn de heeren van Delft ende Leyden versocht haer alsnoch op 't haertsteedgelt met d'andere leeden te willen conformeeren, opdat alsoo, die ende andere consenten gedragen sijnde, de vergaderinge met gerustheyt mach comen te scheyden.

109. Voorts dat sij oock Sijn Hoocheyt hebben versocht op de saecke van 't last- ende veylgelt om die van Zeelant daertoe te willen disponeren, gemerckt daeraen ter saecke van de zee ten alderhoochsten gelegen is, daerop Sijn Hoocheyt verclaerde dat nae sijn hooch wijsheyt best soude sijn daerop aen te stellen een conferentie tusschen de gedeputeerden van Hollant ende Zeelant om een goede uytcoompste te vinden. Is alsnoch verstaen aff te wachten totdat Sijn Hoocheyt alle devooren bij de gedeputeerden van Zeelant sal hebben gedaen ende wat effect 'tselve sal baren, omme alsdan naerder te resolveeren ten meesten dienste van de lande.

110. Insgelijcx van de communicatie met Sijn Hoocheyt gehouden dat 15 vijantsschepen, daeronder maer 4 à 5 coningsschepen ende de rest fregatten, daer men verstaet noch 3 sullen bij comen, op de custe van Noorwegen ontrent Vleckero sijn ende de Noortzee onveylich maecken; dat een Pieter van Borgongen, woonende tot Medenblick, vandaer comende, seyt dat se 't schip De Pot van Medenblick al verovert ende capiteyn Jan van Galen doen wijcken hebben, gelijck oock d'coopvaerders niet derven uytcomen; dat oock op vrijdach lestleden 40 schepen uyt Texel t'seyl sijn gegaen die benevens de voorgaende perickel sullen loopen. Hebben daeromme versocht dat Sijn Hoocheyt soude believen goedt te vinden dat de schepen voor de havenen van Vlaenderen gedestineert, per expressen mogen werden gecommandeert de voorss. vijant te gaen soecken ende alle mogelijcke affbreuck te doen daer hij best te vinden sal sijn. Daerop Sijn Hoocheyt verclaerde dat sulcx was strijdende tegen de nieu beraemde ordre ende mitsdien niet geraden vont sulcke schielicke veranderinge te doen, te meer vermits men van tijt tot tijt advijsen had becomen dat in 't achterste van april off in 't voorste van mey een vloot schepen met volck ende gelt uyt Spangiën soude comen, daerop in alle gevalle diende geledt.

Waerop sijnde gedelibereert ende ondertusschen bij de heer Cats gerefereert dat Sijn Hoocheyt advijs heeft becomen dat de voorss. vijantsschepen sijn geweest hier voor de havenen van 't lant ende bij gebreck van victalie sullen moeten inloopen, soo is goedtgevonden d'saecke noch wat te laten op sijn beloop tot naerder advertentie.

111. De heer raetpensionaris heeft voorgedragen dat de heeren Gecommitteerde Raden op 't alderhoochste benaut sijn om gelt, weten geen raet om 7.000 £ voor den contrerolleur Van der Mijl om de ponten, die 't leger, te velde gaende, sullen moeten werden gebruyckt, gereet te maecken, daertoe sij nochtans bij Haer Ho. Mo. serieusselijcken sijn versocht, souden gaerne weten wat hierop te doen.

Is goedtgevonden, alhoewel ordentelicker soude comen de petitie van de Raet eerst te consenteeren, dat de heeren Gecommitteerde Raden de voorss. 7.000 £ nae oude gewoonte op de quote van dese provincie in de legerlasten sullen furneeren.

112. Is voorts goedtgevonden, naedien de graeff van Hanau anno 1605 aen de agent Brederode heeft verstreckt ten dienste van den lande een somme van 18.000 rijcxdaelders, onder belofte van restitutie als de noot ende gelegentheyt sulcx soude vereyschen, daervan dito graeff in dese sijne ongelegentheyt restitutie versoeckt, gelijck meermaelen voor desen heeft gedaen, welck capitael metten interesse vandien soude monteeren ontrent 55.000 rijcxdaelders, d'welcke voor 't meerendeel gevonden souden connen werden uyt de post van 22.800 gulden, daervoor de commis Schats als in den jare 1615 ende daernae weder anno 1618 in rekeninge van de ontfanger-generael gebracht ende geproffiteert, op de Voorpoorte wort gedetineert, welcke somme van 22.800 £ metten intresse vandien t'samen bedragende ontrent 40.000 £ bij dito ontfanger voor 't gepresenteerde te restitueeren; dat gemelte graeff uyt de voorss. somme sal werden toegevoecht op gelijcke conditiën als hij d'selve aen Brederoede heeft getelt, sijn capitael, mits daeraen affstaende 'tgene alrede voor eenige jaren daerop aen Sijn Genade graeff Maurits betaelt mach sijn, men meynt van 8.000 gulden.

Ende wat aengaet de saecke van Schats dat naerder openinge aen de vergaderinge behoort te werden gedaen wie dat eygentlijcken de voorss. post metten interest vandien sal restitueeren, vermits Schats doemaels noch geen commis, maer allene clercq heeft geweest. Is oock bij eenige gemoveert datter bij die somme allene niet sal blijven, maer veel anderen maer haer sullen openbaren, daertegen exempel behoort te werden gestatueert.

113. De heer raetpensionaris heeft voorgedragen dat de ongerepartieerde troupen bijnae over haer betalinge beginnen te despereeren ende soo op de regieringe te spreecken dat niet langer is te verdragen, daeruyt groote swaricheeden, gelijck men apparent cort naerder hooren sal, staen te verwachten, ende vinden de heeren Gecommitteerde Raden haer ten hoochsten becommert omme met de officieren van de voorss. troupen ten aensien van haer swacke compagnie bij uytcoop te handelen in conformité van de voorgaende resolutie, tensij alvooren te mogen weten waer de penningen te vinden, vresen anders van quaet tot arger sullen vervallen.

Is alsnoch goedtgevonden dat de heeren Gecommitteerde Raden mette voorss. officieren sullen handelen op accoort ende dat men voor 't scheyden van de vergaderinge haer van penningen sullen versorgen, daeruyt de betalinge sal connen werden gedaen opdat quader mach werden verhoet.

114. De heer raetpensionaris heeft de leeden weder aengemaent haer alsnoch te willen verclaren op de negociatie van 295.000 £ over alle de comptoiren van dese provincie tot subsidie van de comptoiren van 't Suyderquartier, die de affectatie anders niet en connen voldoen, doch hebben de leeden, bijsonder van 't Noorderquartier, verclaert eerst naerder bericht te moeten hebben waeruyt het voorss. achterstal is spruytende off doordien sij te hooch aengeslagen sijn, off dat sij eenige penningen tegen ordre van de affectatie hebben gediverteert.

115. Op de requeste van burgemeesteren ende regierders der stadt Delft, versoeckende surrogatie van drie andere commissarisen in plaetse van Beaumont, Olican ende Oetges, wiens dienst in de Gecommitteerde Raden is geëxpireert, omme met de heer Van der Mijl, Wevelinckhoven ende Foreest de plano ende sonder rigeur van proces aff te doen de questiën, tusschen de gemelte regierders ende de hooftingelanden, mitsgaders dijckgraeff ende hooge heemraden, alsmede tusschen henluyden onder den anderen van Delfflant ontstaen. Ende daerop gelesen wesende de remonstrantie van dijckgraeff ende hooge heemraden van Delfflant voornoemt, haer beclagende dat voorgaende appoinctement op de remonstrantie van de heeren van Delft is verleent buyten haer weten. Hadden liever gesien d'saecke gelaten ware geweest voor de ordinaris justitie. Versoecken dienonvermindert dat de voorss. heeren commissarisen wel sullen mogen arbeyden om parthijen te vereenigen, maer in cas sulcx niet sal willen vallen, dan de saecke laten sonder decisie aen de gemelte justitie.

Is goedtgevonden dat de heer De Wit van Dordrecht, Van de Camer van Haerlem en De Vlaming van Amsterdam uyt de heeren Gecommitteerde Raden sullen werden gesurrogeert omme benevens de voorgaende parthijen te hooren ende te verdragen is 't doenlijcken, soo niet, te doen rapport omme alsdan naerder daerop geresolveert te werden als nae behooren.

116. Burgemeesteren ende regierders van Hoorn hebben bij requeste verthoocht dat die van Woggenum, staende onder haer regieringe, beneffens meer andere dorpen volgens seecker privilegie van graeff Philips van de jare 1336, daerna 1560 sijn gepreviligeert die van Woggenum dat se 16 van de pontrijcxte souden mogen kiesen die als vroetschap haer dorpsregieringe souden hebben, maer dat anno 1612 tusschen haerluyden daerover questie was ontstaen over 't verkiesen van deselve persoonen, ende anno 1619 de burgemeesteren ende regierders van Hoorn door de heeren Gecommitteerde Raden ende Sijn Ex.cie waren aengeschreven omme te letten dat de bittere paepisten uyt de regieringe mochten werden geweert ende andere gequalifiseerde de regieringe van desen stadt ende oock de religie toegedaen in plaetse geset, gelijck geschiet is. Dan daernae de huysluyden de regenten van Hoorn geroepen hebbende voor 't Hoff om bij haer privilegie gemaincteneert te werden, is 'tselve mede alsoo verstaen, gelijck ook voor den Hogen Rade, versoeckende onvermindert de voorss. sententiën, die sij verstaen te sullen blijven in haer geheel, interpretatie off onder de generale woorden van pontrijcxte niet moet werden verstaen dattet persoonen sijn, professie doende van de ware gereformeerde religie, off tenminsten deselve toegedaen ende dat niemant nu in de regieringe sijnde buyten tijts sal mogen werden verlaten.

Is verstaen ende geresolveert dat onvermindert de voorss. sententie een reglement sal worden beraempt wat persoonen onder de pontrijcxte, alsmede onder kerckmeesteren ende armevoochden sullen sijn begreepen, opdat de stoutheyt van de papisten niet de overhant en neme. Welcke resolutie daernae bij de heer raetpensionaris ingestelt ende hier gelesen sijnde, is eenige leeden niet smaeckelijcken geweest, gelijck mede niet nae redres vandien om de intentie te beter uyt te drucken ende de leeden smakelijcken te maecken, maer is opgehouden in naerder bedencken bij de heeren Eedelen ende anderen. Is eyntelijcken gesonden aen 't Hoff om advijs.

117. De heeren van Amsterdam ende anderen wederom voorgedragen hebbende dat nu geresolveert sijnde dat niemant in de Collegies van de Generaliteyt eenige giften off gaven sal mogen genieten off ontfangen, dat oock meteenen behoort ordre gestelt te werden op de depeches ende 't loon vandien, ende dat derhalven de communicatiën met Sijn Hoocheyt hiervooren goedtgevonden behoort te werden gedaen, daertoe gecommitteert sijn een uyt de ordre van de heeren Edelen, Dort, Amsterdam, Rotterdam ende Alckmaer omme, de consideratiën gehoort, vorders daerop te resolveeren.

Zaterdag 16 mei 1637

118. Rapport gedaen sijnde van 't besoigne op de verpachtinge van de convoyen dat de pachters daeruyt sijn treckende 30.000 £ tot betalinge van haer oncosten van officieren ende anders, behalven dat se in 't composeeren 't lant grootelijcx connen fraudeeren ende bij haer rekeninge als er overschiet 't lant gemenelijcken met pretensiën betalen. Meynen daerom best niet meer te verpachten, maer laten collecteren ende soo nauwe ordre stellen als mogelijcken sal sijn, opdat ‘s lants gerechticheyt mach werden voldaen, met welck advijs de leeden haer hebben geconformeert ende daerbij verstaen dat 'tselve tegen augusti naestcomende ter Generaliteyt sal werden ingebracht.

119. Item noch op 't rapport van 't besoigne op de goude, silvere ende sijde lakenen, dat anno 1622 een concept van ordonnantie is gemaeckt, die geacht wert redelijcken te sijn; dat daeromme d'selve gebracht soude mogen werden in de naeste poincten van beschrijvinge, mits dat de heeren Gecommitteerde Raden sullen letten wat daer aff off toe te doen om de leeden te smakelijcker te maecken.

120. Op 't gemoveerde van de heer raetpensionaris omme de verantwoordinge van de 5 speciën te beeter ten effecte te brengen, off de leeden ter Generaliteyt benevens de Gecommitteerde Raden niet behooren aen te houden om die van Gelderlant ende Overijsel te bewegen tot eenparigen opheff van de gemene middelen, daertoe de andere provinciën schijnen te inclineeren.

Insgelijcx off niet behoort bevordert te werden dat de middelen te water gedestineert ende op de convoyen ende licenten werden geheeven, niet meer, als voor desen door den Raet van Staten wel is geschiet, en werden gediverteert tot den oirloge te lande.

Is verstaen ende geresolveert dat de gedeputeerden ter Generaliteyt vanwegen dese provincie daertoe ten fijne als vooren alle mogelijcke devoor sullen doen.

121. Op 't verder gemoveerde van de heer raetpensionaris off Sijn Hoocheyt niet behoort te worden geauthoriseert omme in 't affwesen van de vergaderinge de wichtige saecken van 't landt voorvallende eenige van de gedeputeerden van dese provincie 'tsij uyt de Generaliteyt off Gecommitteerde Raden tot hem te assumeeren ende daermede communiceeren omme den dienst van 't lant te betrachten, is verstaen ende goedtgevonden Sijn Hoocheyt te authoriseeren ten fijne voornoemt, mits dattet sij gerestringeert aen saecke van oirloge, maer daerbuyten gaende niet doen dan naer voorgaende kennisse ende resolutie van de vergaderinge. Daernae de extentie gelesen ende verclaert sijnde dat Sijn Hoocheyt niet anders meynde als van oirloge, is de extentie aengenomen.

122. Gelesen wesende de correctiën bij de heeren Gecommitteerde Raden volgende voorgaende resolutie gedaen op de ordonnantie van 't cleynsegel, daerinne de huyrcedullen ende obligatiën, 'tsij voor notaris off onder de hant gepasseert, van nu aff sullen sijn beswaert, huyrcedullen van 25 tot 50 gulden met 2 sts., van 50 op 100 met 4 sts., daerboven met 8 sts., obligatiën van 200 tot 600 gulden met 4 sts., daerboven 8 sts. Ende dat dese ordonnantie noch alomme, soo geseyt wert, niet werdende gepractiseert, met dese nieuwe correctie sal werden gepubliceert ende achtervolcht. Daerinne de leeden hebben bewillicht ende geconsenteert, uytbijsondert dat Haerlem ende Delft daerop haer bedencken hebben gehadt.

Maer wat aengaet de vordere consideratiën, daerop soo bij de leeden als bij de heren Gecommitteerde Raden gemoveert als omme de comissiën van persoonen die gagie trecken voor de Ie mael te beswaeren met een 12e paert vandien voor een jaer, item om de pene van de overtreeders te verswaren alsmede de consultatiën, mitsgaders de huyrcedellen ende obligatiën, voor date deses gepasseert ende anders meer, sal gebracht werden in de naeste beschrijvinge.

123. Is gelesen een brieff van de heer ambassadeur Beveren den 8en mey uyt Londen, inhoudende generale discoursen dat het tractaet tussen Engelant ende Vranckrijck alsnoch staet tusschen hoop ende vreese, wat devooren daertegen bij de ambassadeur van Spangen wert aengewent om desen Staet ende Vranckrijck hatelijcken ende van Spangen aengenaem te maecken, dat meest alle saecken daer noch schicken nae tractaet met Vranckrijck, recommanderende voorts dat doch regard mach werden genomen op de schepen die uyt Spangen met 1.000 kassen realen van achten op de havenen van Vlaenderen eerstdaechs werden verwacht, ende ter Generaliteyt geprocureert dat hij, Beveren, volgende de resolutie van deses vergaderinge in 't vaderlant sal mogen wederkeren.

Is goedtgevonden dat Beveren volgende voorgaende resolutie sal mogen tehuyscomen ende Joachimi weder derwaerts gaen met last op de poincten, bij hem versocht, 'tselve ter Generaliteyt in te brengen.

124. Op de requeste van die van Cromstrijen, Claeswael ende anderen omme selffs ordre op de wachten te mogen stellen, sulcx als 't is geweest voor de superintendenten, is verstaen dat se een concept van ordre sullen uytbrengen, blijvende ondertusschen alles in sijn geheel als voor desen.

125. Is gelesen een concept van ordonnantie bij de heeren Gecommitteerde Rade, ingestelt op 't opleggelt van de inlantsche, uytlantsche ende provinciale greynen. Is goedtgevonden te brengen in de naeste beschrijvinge.

126. De leeden van 't Noorderquartier sijn weder vermaent alsnoch te willen consenteeren in de negociatie van 295.000 £ tot subsidie van de defectueuse comptoiren. De leeden van 't Noorderquartier hebben alsnoch versocht naerder bericht waeruyt het cort is spruytende.

127. Delft ende Leyden op 't haertsteedgelt aengemaent sijnde alsnoch te willen consenteeren, ende dan alle de leeden gesamentlijcken om te willen toestaen de anthicipatie van dien tot 350.000 £ alsnoch niet connende bewoogen werden, is verstaen dat de vergaderinge niet can noch mach scheyden voor hierop ende op de negociatie consent te hebben, derhalven Delft ende Leyden alsnoch versocht sijn tegen maendach naerder consent in te brengen.

128. De heeren Gecommitteerde Raden hebben verthoocht de groote schaersheyt van de finantie ende de becommernisse die sij daerover hebben, vermits de leeden spreken van scheyden sonder alsnoch geresolveert te hebben op de penningen, die sij notelijcken omme de saecke buyten confusie te houden sullen moeten employeeren, voor desen begroot op 2 millioenen, behalven de lasten van de ongerepartieerde, de subsidie voor Sweeden, mitsgaders de equipagie van de 5 fregatten voor de Cleyne Visscherie begroot op 70.000 £, daeraen ontrent 40.000 £ te cort sal comen, ende diergelijcke lasten meer, in voegen dat se nu sullen moeten hebben niet min als 2.400.000 £, behalven oock de 300.000 £ die de Camer van de Rekeninge presenteert op de Domeynen te negocieeren, mits hebbende daertoe authorisatie.

De leeden hierop soo divers sijnde van opinie omdat geen middelen werden geconsenteert, dat daerop geen conclusie conde werden gemaeckt, sulcx de leeden al mede vermaent sijn te willen naerder last inbrengen tegen maendach.

129. Hebben oock gerapporteert dat se hebben getracht om mette ongerepartieerden troupen, die t'samen moeten hebben 1.451.953 £, daeraen affslaende die noch in dienst sijn gecontinueert tot 43.801 £, mitsgaders de troupen onder de baron van Charnacé 115.302 £, versoeckende 1/3 gereet te mogen hebben ende de reste op 2 halff jaren, off anders alle gereet een jaer interes te sullen laten vallen. Connen oock door Sijn Hoocheyt niet naerder bewogen werden, als menende haer ongelijck wert gevercht, vermits haer compagniën altijt compleet hebben sijn geweest. Is goedtgevonden dat de heeren Gecommitteerde Raden haer besoigne naerder sullen voltrecken mette voorss. officiers voornoemt.

130. Op de brieff van de Camer van de Rekeninge van de 14en mey, hiervooren gelesen nopende de Graeffelicheyts domeynen ende de negotiatie van 300.000 £ daerop te doen in cas van authorisatie, hebben eenige leeden daerop mede haer bedencken gemoveert ende is sonder conclusie gebleven. De leeden hierop haer bedencken verclarende is opgehouden.

131. Op de brieff van 't Hoff van de 13en mey, wesende een advijs op de requeste van Claesken Heyndricx ende Alijt Frans, haer dochter, is verstaen dat het versoeck daerbij gedaen in conformité van 't voorss. advijs sal werden geaccordeert omme de fidëi-commisare goederen te mogen vercoopen.

132. Cats heeft voorgedragen dat Abraham Doreslaer, predicant tot Enchuysen, ende Pieter Jacobsz., predicant te Venhuysen, seecker boeck hebben gemaeckt daerin alle de argementen van de Mennonisten claerlijcken werden wederleyt. Versoecken 'tselve aen de vergaderinge te mogen dediceeren. Is verstaen dat se de dedicatie sullen mogen doen, blijvende de vergaderinge in sijn vrijheyt om een vereeringe te doen dan niet sulcx als dan verstaen sal werden te behooren.

133. Jelis van Uffelen van Amsterdam is op sijn versoeck ende 't advijs van de magistraet aldaer toegestaen continuatie van seureté de corps voor ses maenden.

134. Op 't requeste van Jan Jansz. van Beerendrecht de Jonge, gehoort wesende 't advijs van de stadhouder van de leenen omme seecker goederen te mogen vercopen, is in conformité vandien toegestaen ende geaccordeert.

Zondag 17 mei 1637

Sijnde Sondagh.

Maandag 18 mei 1637

135. Gelesen wesende een advijs van de geoctroyeerde Noortsche Compagnie der Camere tot Amsterdam, versoeckende dat voorige placcaten mogen worden gemaincteneert, gemerckt de coning van Denmaercken haer versoeckt daeruyt te weeren onaengesien sijn eerste vunders daervan sijn; dat oock alle traen ende baleynen van buyten mogen werden geweert off beswaert om staende te mogen blijven.

Is goedtgevonden Sijn Ma.t van Dennemarcken, in voegen als de voorss. brieff inhout nopende de saecke van Spitsbergen te antwoorden, sonder nochtans daermeede te advoyeeren de continuatie van 't octroy bij Haer Ho. Mo. verleent ende hier gedesavoyeert, off oock yets te doen op 't vorder versoeck omm eenich verbodt off belasting te doen.

136. Kerckmeesters van Buyckesloot in Waterlant, te kennen gevende den desolaten stant van haer kerck, die niet langer bruyckbaer is ende mitsdien vernieut sal moeten werden, daertoe over groote huysen lieffhebbers der religie gecollecteert 3.000 gulden, van Gecommitteerde Raden Noortquartier subsidie reet versoecken, soo mede liberaele subsidie om de costen te mogen vervallen, gemerckt oock een predicantshuys tot haren costen hebben gemaeckt.

Is gestelt aen de Gecommitteerde Raden van het Noorderquartier omme bericht te doen om wat redenen sij de voorss. subsidie hebben toegestaen, daerbij eenige leden moveren dat haer sulcx niet toe en coompt, maer allene staet aen dese vergaderinge om, 'tselve advijs gesien, naerder daerop te resolveren.

137. Burgemeesteren van Oostzanen rescriberende tegen de remonstrantie van de heer ende regenten van Purmerlant noopende den nieuwen molen ende duycker, alsmede de affpolderinge in de banne van Oostzanen etc., is gestelt in handen van de heer van Purmerlant ende regenten aldaer om daertegen te seggen 'tgene deselve goedtduncken sal.

138. Op de requeste van burgemeesteren van Wormer ende Jhisp, clagende alsnoch over de divertie van de neringe daerdoor 't middel van 't gemael over haer dorpen, opbrengende meer als 126.000 £ in 't jaer, sal comen te vervallen om redenen meermalen bij haer te kennen gegeven, versoeckende echter dat alle bischuyt ende stijffsel van buyten comende mach werden beswaert met sooveel als sijluyden daervan in 't gemael moeten betalen, ende 't stijfels met drie gulden op 't hondert lb.

Is goedtgevonden hiervan, alsmeede van andere saecken daertoe eenichsints applicabel sijnde, in conformité van voorgaende resolutie ter naester in beschrijvinge te brengen omme daerop geresolveert te werden nae behooren.

139. Op de requeste van Hans Stoffelsz. van Dordrecht, pachter gemael tot Dort, omme seecker restant van 12.000 £ te mogen betalen op 6 halff jaeren.

Item van Sijtjen Sebastiaens, weduwe Adriaen Teunisz. Geus haer man, pachter geweest, noch schuldich 6.642 gulden, om seeckere restcedullen aen te willen nemen ende de rest op atterminatie te letten.

Insgelijcx van Jacob Jansz. Gabotrij, hebbende XI jaren octroy van Haer Ho. Mo. van seecker nieuwe inventie om masten ende palen in te heyen, versoeckende daervan alhier attache.

Insgelijcx de requeste van dijckgraeff ende heemraden van Spieck om betalinge van 600 gulden bij haer in vier jaren wesende verstreckt, ende voorts ordre op de ontfanger van Gorcum om haer van notelijcke behoeften te versien.

Alsmede van Claes van Cleeff om surchantie van executie van sijn restant van de paerdenimpost, gemerckt hij van de voerluyden in 't leger geweest sijnde geen betalinge can becomen.

Sijn alle als ongefondeert affgeslagen.

140. Marten Cornelis Paus, onderhouder van Hellevoetsluys, versoeckende betalinge van 2 ordonnantiën, t'samen 4.500 gulden. Gelijck mede de clercquen van secretarie van dese vergaderinge, verscheyden ordonnantiën over haer verschenen tractement in handen hebbende, daervan betalinge versoeckende. Is verstaen eerst middelen te consenteeren daeruyt sij betaelt sullen connen werden.

141. De heer Van der Mijl heeft gerapport[eert] de communicatie met Sijn Hoocheyt, gehouden opte resolutie aengaende 't nemen van presenten bij de Collegies bij de Generaliteyt, meynt dat men deselve resolutie bij provisie souden mogen aennemen soo die leyt, ende bij gelegentheyt als 't tijt ende stont sal sijn amplieeren geene te mogen aennemen als met kennisse ende goedtvinden van de volle vergadringe van dat Collegie daer sulcx geschiet, maer dat oock saecken soude connen voorvallen daer presenten genomen souden mogen werden, als in voorgaende trevis ende anders is geschiet, daerop dan naerder can werden gelet. Ende wat aengaet om de depeches te reguleren meynt dat men met kennisse van saecken daerop ordre behooren te stellen.

Is verstaen de resolutie vast te houden ende bij alle wegen trachten die te amplieren dat geen giften sullen mogen werden genomen als met resolutie van 't volle Collegie bij eenparicheyt van stemmen; dat op de depeches een reglement sal worden gemaeckt, ende alle resolutiën nae de extensie geresumeert alvoren die te mogen uytgeven.

142. Op 't 28e poinct van de voorgaende beschrijvinge nopende het president- ende griffierampt van de Hoogen Rade, daerbij dan oock gecomen is de resignatie van het secretarisampt van 't Hoff op de secretaris Van Strijden, versoeckt Sijn Hoocheyt te mogen weten de intentie van de vergaderinge wat aen die van Zeelant sal mogen voorslaen. Edelen niet gereet sijnde, is uytgestelt tot mergen.

143. Is oock nodich geacht bij die van Seelant te bevorderen de saecke van de zee noopende het last- ende veylgelt omme een goede uytcoompste daerop te mogen vinden.

D'leeden selffs onder den anderen noch niet eens connende werden, hebben qualick geweten wat met die van Zeelant te doen.

144. De leeden sijn oock aengemaent, bijsonder die van het Noorderquartier, omme alsnoch te willen consenteeren in de negociatie van 295.000 £ tot subsidie van de defectueuse comptoiren, nu soo menichmael versocht, gemerckt door wanbetalinge op 't leste exploict van Sijn Hoocheyt eenige van de compagnie van de colonel Standelants swaricheyt hebben gemaeckt te marcheren, daerover sij op de Voorpoort sijn gebracht ende apparent sullen moeten hangen, dat grootelijcx te beclagen is.

Leeden noch niet eens connende werden, wat voorslagen oock wierden gedaen, sijn aengemaent haer tegen morgen te willen bedencken.

145. De heeren van Delft aengemaent sijnde tot consent op 't haertsteedgelt, beneffens andere leeden, hebben daerop verclaert oock nae resomptie dat sij boven anderen in 't redres generael van de verpondinge sijn beswaert ende mitsdien niet en connen bewilligen in 't haertsteedgelt, tensij haer toegestaen werde 8.000 gulden op 't redres te mogen inhouden totdat de doleantie affgedaen sal sijn, off haer naerder verclaren dat haer niet en sal werden gevercht consent op 't redres van de verpondinge voor 't jaer 1637 voor de affdoeninge van de doleantie voorss.

Leyden mede sijnde aengemaent, hebben nae lang verhael eyndelijcken de gemene saecke ten besten geseyt te mogen consenteeren onder de particuliere modificatie, voor desen bij haer verhaelt, haer stadt alleen aengaende, op 't vertrouwen dat de doleantie wegens voorgaende resolutie sal werden affgedaen ende haer niet gevercht om consent op 't redres van de verpondinge voor dit jaer, tensij haer alvooren over de doleantie contentement sal wesen gedaen.

Is weder geconcludeert ende gehouden voor gearresteert, sonder nochtans 't bijgevoechde van Delft off Leyden daer meede te accepteeren, maer dat laten op sijn beloop.

146. Noch omme de verbeeteringe ende ampliatie gedaen opte ordonnantie van 't cleynzeegel, soo lest hier geresumeert, absoluyt te willen consenteeren omme 't effect vandien te mogen genieten. Haerlem ende Delft hebben alsnoch swaricheyt gemaeckt. Ende is serieusselijcken bij de leeden vermaent, bijsonder bij 't Noorderquartier d'saecke doch te willen dirigeeren dat de vergaderinge op morgen sal mogen scheyden, als connende niet langer blijven.

Dinsdag 19 mei 1637

147. De heer raetpensionaris heeft omme de leeden met geen particuliere saecken op te houden maer te prepareren tot scheyden, in deliberatie gebracht de naevolgende poincten:

Eerst omme alsnoch te willen consenteeren in de negociatie van 295.000 £ tot subsidie van de defectueuse comptoiren nu soo menichmael versocht. Is goedtgevonden dit te doen negocieeren door de ontfanger Mierop, mits dat d'selve in de naestvolgende negociatie nae proportie sal werden verschoont, ende soo bevonden wert dit cort niet te spruyten uyt divertie van penningen, maer dat de comptoiren te hooch aengeslagen sijn, dat dan de quote weder sal werden gesupleert bij de comptoiren van 't Noorderquartier.

148. Ten IIen omme de ordonnantie van 't middel van 't cleynseegel, soo hiervooren geamplieert mette huyrcedullen ende obligatiën oock onder de hant gepasseert, te houden voor gearresteert. Is gehouden voor gearresteert dat de huyrcedullen ende obligatiën onder de hant mede sullen werden beswaert, gelijck oock de commissiën, maer hoe hooch te brengen in de naeste beschrijvinge, benevens de vordere consideratiën hiervooren geannoteert.

149. Ten IIIen het 28e poinct van de beschrijvinge hoeverre Sijn Hoocheyt te authoriseren omme die van Zeelant te disponeeren dat het president- ende griffierampt van de Hoogen Rade met gevoechelicheyt mach werden affgedaen tusschen beyde provinciën.

Is goedtgevonden dat Sijn Hoocheyt sal soecken de saecke te beleyden dat, omme van de saecke aff te comen Hollant ditmael sal mogen stellen de president ende dat se met die van Zeelant sullen looten wie de opper- off ondergriffier sal stellen, blijvende alle vordere saecken in haer geheel ende ongeprejudiceert.

150. Ten vierden wat persoon ende met wat last te senden nae Hamburch op de conferentie tusschen de cronen van Vranckrijck, Engelant ende Sweeden over saecken 't gemene wesen van de Christenheyt raeckende, als hiervooren goedtgevonden dat een gequalificeert persoon sal werden gesonden, daertoe eerst Carel van Crackou voorgeslagen was.

Is goedtgevonden dat Carel van Crackou vooreerst sal gaen omme te hooren ende sien ende daervan over te schrijven, ende dat men ondertusschen sal letten op een habijl persoon, wel ervaren in de regieringe ende 's lants saecken, omme alsdan, soo de gelegentheyt sulcx vereyscht, als ambassadeur gesonden te werden wegen Haer Ho. Mo.

151. Ten 5en omme te consenteeren een negociatie van 2.400.000 £, voor desen bij de heeren Gecommitteerde Raden versocht, omme de saecke daermede buyten confusie ende in ordre te houden, gemerckt het gehele achterstal van dese provincie bedraecht ontrent 7 millioenen, soo hiervooren bij de heeren Gecommitteerde Raden is verthoocht.

Is eyntelijcken goedtgevonden dat de negociatie van 500 ende 600.000 £, t'samen 1.100.000 £, voor desen versocht, sal voortgaen, daerenboven 350.000 £ op 't haertsteedgelt ende 300.000 £ op de Domeynen, compt t'samen:

295.000

defectueuse comptoiren

500.000

voor desen versocht

600.000

voor desen versocht

350.000

haertsteedgelt

300.000

Domeynen

Totalis somma: 2.045.000

152. Ten VIen wat te doen op de brieff van de Camere van de Rekeninge nopende de goederen die van de Domeynen mette minste quetse sullen connen werden vercoft, alsmede raeckende de verpande goederen ende haer presentatie omme in dese noot van 't lant, mits hebbende authorisatie, 300.000 gulden op de Domeynen te negocieeren, ende naemaels uyt de goederen die vercoft sullen werden weder aff te leggen.

Fiat als voorss. is: negociatie 300.000 £. Voorts de lijste van de goederen die sullen connen werden vercoft, alsmede die verpant sijn, te brengen in de naeste poincten van de beschrijvinge.

153. Is voorts gelesen een placcaet bij de generaels van de Munte, ingestelt tegen de ducatons mitsgaders tegen de goude souvereyn ende croon van Brabant, die alle boven haer waerde hier in 't lant tot groote schade van de ingesetenen vandien, cleynachtinge van de voorgaende placcaten, ende groot voordel van de vijant werden uytgegeven, omme daertegen te versien.

Is goedtgevonden dat de leeden copie van't voorss. placcaet sullen overnemen omme te examineeren ende communiceeren soo 't behoort. Dat ondertusschen de ontfangers van de gemene lantscomptoiren sullen worden aengeschreven de voorss. souvereynen ende kroonen niet te ontfangen omme alsoo de cours te stuyten.

154. Ende is bij de heeren Gecommitteerde Raden gerapporteert dat se mette presente officieren van de ongerepartieerde troupes hebbende geconfereert, d'selve hebben gedisponeert dat se contentement sullen nemen, mits dat haer achterstal van 440.000 £ werde betaelt 1/3 gereet ende de reste op 3 halff jaren, mits hebbende obligatiën metten interest vandien, daeraen de ... maenden interes op 't capitael sal werden gecort, om haer datelijcken daervan te mogen dienen daer end soo 't behoort.

De heeren Gecommitteerde Raden sijn bedanckt van hare moeyten ende hebben de leeden haer meest met derselver advijs geconformeert, omme alsoo dese troupen eens van de hals quijt te mogen sijn.

155. Een van de Admiraliteyt van Amsterdam binnenstaende heeft geproponeert ende is oock bij geschrifte gelesen 'tgene sijluyden aen Hare Ho. Mo. hebben versocht: betalinge voor de schepen ende maetroosen op de Rijnstroom, dat sij anders genootsaeckt sullen sijn 't getal weder te verminderen.

156. Daerbij is gemoveert dat weder 17 Duynkerckers van nieus souden uytloopen, derhalven de coopluyden staen om haer goederen weder te doen ontladen ingevalle haer schepen met geen goedt convoy werden versien.

157. Lestelijcken heeft de heer raetpensionaris Cats voorgedragen dat, naedien het concept van 't opleggelt van de greynen de leeden niet wel en smaeckelijcken [was], de heeren Gecommitteerde Raden een ander sullen opstellen nae de intentie van de leeden, sulcx dat het Ie, daer de leeden copie van hebben, sal comen te cesseren.

158. Daermede de vergaderinge dynsdach op de noen ontrent 2 uyren met goedt fatsoen is gescheyden, ende ben ick Sijbrant Schot des anderen daechs naenoen tehuysgecomen, wesende den 20en mey 1637, met gaen ende keeren ditmael VIII dagen.